4-مهر-1395, 17:51
بسم الله الرحمن الرحیم
وقتی ما حدیثی را در یک کتاب روایی مثل کافی می خوانیم، به بررسی سند آن می پردازیم و در صورت مسند بودن حدیث و ثقه بودن راویان آن، حدیث را صحیح یا حسن می دانیم و قابل اعتماد برای عمل می شماریم.
اما در این بررسی، سر سلسله ی سند، صاحب کتاب روایی (مثلا مرحوم کلینی) خواهد بود که سالها پیش مرحوم شده است و ما کتاب را مستقیم از او نگرفته ایم!
برای اتصال نقل خودمان به صاحب کتاب، نیاز به سندی قابل اعتماد داریم که اثبات کند:
اولاً آن فردِ سرسلسله که قابل اعتماد است، چنین کتابی داشته است؛
ثانیا این کتابِ موجود، نسخه ای از همان کتاب نوشته شده توسط اوست.
گاهی این دو مطلب به وسیله ی تواتر اثبات می شود و موجب قطع می گردد (مثل کتاب کافی)
اما گاهی چنین تواتری وجود ندارد و یا شبهاتی در مورد آن مطرح شده است که موجب شک می شود؛ مثلا در مورد کتاب «تحف العقول» این بحث مطرح شده است و یکی از اشکالاتی که به آن مطرح شده، عدم علم به استناد آن به حسن بن علی بن شعبه است.
در اینجا چند اشکال و سوال وجود دارد:
الف) آیا حسن بن علی بن شعبه ثقه است؟
ب) آیا حسن بن علی بن شعبه چنین کتابی داشته است؟
ج) آیا کتاب موجود، همان کتاب نوشته شده توسط اوست؟
پاسخ چیست؟
وقتی ما حدیثی را در یک کتاب روایی مثل کافی می خوانیم، به بررسی سند آن می پردازیم و در صورت مسند بودن حدیث و ثقه بودن راویان آن، حدیث را صحیح یا حسن می دانیم و قابل اعتماد برای عمل می شماریم.
اما در این بررسی، سر سلسله ی سند، صاحب کتاب روایی (مثلا مرحوم کلینی) خواهد بود که سالها پیش مرحوم شده است و ما کتاب را مستقیم از او نگرفته ایم!
برای اتصال نقل خودمان به صاحب کتاب، نیاز به سندی قابل اعتماد داریم که اثبات کند:
اولاً آن فردِ سرسلسله که قابل اعتماد است، چنین کتابی داشته است؛
ثانیا این کتابِ موجود، نسخه ای از همان کتاب نوشته شده توسط اوست.
گاهی این دو مطلب به وسیله ی تواتر اثبات می شود و موجب قطع می گردد (مثل کتاب کافی)
اما گاهی چنین تواتری وجود ندارد و یا شبهاتی در مورد آن مطرح شده است که موجب شک می شود؛ مثلا در مورد کتاب «تحف العقول» این بحث مطرح شده است و یکی از اشکالاتی که به آن مطرح شده، عدم علم به استناد آن به حسن بن علی بن شعبه است.
در اینجا چند اشکال و سوال وجود دارد:
الف) آیا حسن بن علی بن شعبه ثقه است؟
ب) آیا حسن بن علی بن شعبه چنین کتابی داشته است؟
ج) آیا کتاب موجود، همان کتاب نوشته شده توسط اوست؟
پاسخ چیست؟
