امتیاز موضوع:
  • 1 رای - 5 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
نکته علمی: اسناد یکی از مهم ترین منابع علم رجال
#1
برخی منبابع علم رجال را منحصر در کتاب های رجالی و گاه روایاتی که نام روات در آن وجود دارد،
پنداشته اند. اما یکی از مهم ترین منابع علم رجال که صاحب معالم به عنوان اولین عالم به آن اهمیت ویژه داده و در منتقی الجمان از آن بهره ها برده و مرحوم اردبیلی در جامع الرواه سعی بر استفاده از گرفته است، اسناد است. محقق بروجردی با اعتقاد به این روش کتاب ترتیب اسانید الکافی را نوشت و عملا این شیوه را به اثبات رساند. 
به طوری کلی کتب رجالی از سه دسته خارج نیستند. رجال نجاشی و فهرست شیخ تنها مصنفین را ترجمه کرده و در این هدف غالب مصنفین را مترجم ساخته اند. رجال کشی در مورد رواتی است که در روایات یا کلام علمای سلف کلامی در مورد آنها وارد شده است و رجال شیخ رواتی را که از ائمه ع روایت کرده اند را ترجمه کرده و در بخش من لم یرو عن الائمه ع رجال شیخ نیز تنها حدود 510 راوی ترجمه شده که در مقایسه با روات، حجم اندکی را شامل می شود.
بر همین اساس رواتی که راوی از امام معصوم ع نباشند، صاحب کتاب نبوده و در مورد آنها از امام ع یا علمای سلف کلامی نقل نشده باشد، در بسیاری از موارد در کتب رجال ترجمه نشده اند.
به همین سبب بررسی اسناد برای بازیابی اطلاعات رجالی بسیار سودمند است.
پاسخ
#2
این سبک تفکر که در تشخیص روات تنها به کتب رجال رجوع شود، سبب بروز اشتباهاتی در تطبیق روات شده است که به نمونه هایی اشاره می شود.

محمد بن اسماعیل
یکی از این نمونه ها، محمد بن اسماعیل استاد شیخ کلینی و راوی از فضل بن شاذان است. ابن داود در رجال[1] تصور کرده محمد بن اسماعیل، محمد بن اسماعیل بن بزیع است و مطرح کرده که آیا کلینی می تواند از او مستقیم روایت کند؟ علت این تصور آن است که معروف ترین محمد بن اسماعیل در کتب رجال محمد بن اسماعیل بن بزیع است. در حالی که محمد بن اسماعیل که از مشایخ کلینی است، محمد بن اسماعیل النیسابوری است که یدعی بنفر.[2]


[1] رجال‏ ابن‏داود ص :  555 منها: إذا وردت رواية عن محمد بن يعقوب عن محمد بن إسماعيل بلا واسطة ففي صحتها قول لأن في لقائه له إشكالا فيقف الرواية لجهالة الواسطة بينهما و إن كانا مرضيين معظمين.
[2] رجال‏ الطوسي ص :  440 رقم: 6280  محمد بن إسماعيل  يكنى أبا الحسن نيسابوري يدعى بندفر.
پاسخ
#3
یکی دیگر از نمونه ها این اشتباه در ابوداود نمایان شده است.


یکی از مشایخ کلینی ابوداود است که برخی آن را ابوداود مسترق که متوفی 231 است[1]، دانسته اند. در حالی که اسناد این راوی به اسناد ابوداود ارتباطی ندارد و این راوی شخص مجهولی است. بر همین اساس در برنامه درایه النور، تنها بیان شده شیخ محمد بن یعقوب الکلینی. علت این اشتباه آن است که تنها راوی معروف به نام ابو داود، ابو داود مسترق است در حالی که نام تمام روات در کتب رجالی وارد نشده است.


[1] رجال‏ النجاشي ص :  183، رقم: 485 سليمان بن سفيان أبو داود المسترق المنشد مولى كندة ثم بني عدي منهم روى عن سفيان بن مصعب عن جعفر بن محمد [عليه السلام‏] و عن الربال (الرجال ظ) و عمر إلى سنة إحدى و ثلاثين و مائتين.
پاسخ
#4
یکی دیگر از نمونه ها، محمد بن الحسن استاد شیخ کلینی و راوی از سهل بن زیاد است که بسیاری تصور کرده اند مراد محمد بن الحسن الصفّار است. اما مرحوم آقای بروجردی که با روش استفاده از اسناد به عنوان منبع علم رجال به خوبی آشنا هستند، با استفاده از اسناد، صفّار بودن را نفی کرده و بیان می کنند اسناد صفّار و این محمد بن الحسن با هم تطابقی ندارد. صفّار روای پر روایتی است که از مشایخ مختلف کوفی، بغدادی و قمی روایت نقل کرده در حالی که محمد بن الحسن واقع در صدر اسناد کافی، غالبا از سهل بن زیاد روایت کرده است. ایشان محمد بن الحسن را محمد بن الحسن الطائی الرازی که در لابلای اسناد به آن اشاره شده است، معرفی کرده است.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  مراد از احمد بن محمد و ابی جعفر در اسناد مسعود عطار منش 0 888 11-بهمن-1398, 18:15
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  نکاتی اجمالی در مورد کتاب رجالی رجال علامه حلی و ابن داوود مسعود عطار منش 0 1,154 2-دي-1398, 19:03
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  نکته علمی:  صحت انتساب کتاب رجال به ابن غضائری احسنی 0 2,333 9-بهمن-1395, 08:42
آخرین ارسال: احسنی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان