|
نکته علمی: ملازمه حکم عقل وشرع
|
||||||
تفسیر قاعدۀ «کلما حکم به العقل حکم به الشرع»؟
سه تفسیر از این قاعده وجود دارد؛
11-بهمن-1395, 13:15
(10-بهمن-1395, 17:26)82036 نوشته: تفسیر قاعدۀ «کلما حکم به العقل حکم به الشرع»؟ برای پاسخ به این سوال لازم است ادله قانون ملازمه مورد بررسی قرار گیرد. مرحوم مظفر در بحث مستقلات عقلیه دلیل ملازمه را اینگونه بیان می کند: فإنّ العقل إذا حكم بحسن شيءٍ أو قبحه- أي أنّه إذا تطابقت آراء العقلاء جميعاً بما هم عقلاء على حسن شيء لما فيه من حفظ النظام و بقاء النوع، أو على قبحه لما فيه من الإخلال بذلك- فإنّ الحكم هذا يكون بادي رأي الجميع، فلا بدّ أن يحكم الشارع بحكمهم، لأنّه منهم بل رئيسهم. فهو بما هو عاقل- بل خالق العقل- كسائر العقلاء لا بدّ أن يحكم بما يحكمون، و لو فرضنا أنّه لم يشاركهم في حكمهم لما كان ذلك الحكم بادي رأي الجميع. و هذا خلاف الفرض طبق این دلیل شارع هم حکم به حسن نموده است زیرا یکی از عقلاء است بنابراین تفسیر اول صحیح خواهد بود یعنی وقتی عقل حکم به حسن چیزی می نماید و تطابق آراء عقلاء بر حسن آن را قبول دارد این به این معنا خواهد بود که شارع هم به حسن آن حکم نموده است. پس هر چه عقل بدان حکم نماید شارع هم بدان حکم نموده است به بیان دیگر حکم عقل کاشف از این نکته است که شارع هم بدان حکم نموده است و می نماید. و ظاهرا در مورد غیر مستقلات عقلیه هم بحث به همین شکل باشد و ادعا ایناست که هر آنچه عقل درک می کند یا بر طبق آن حکم می نماید شارع هم همانگونه عمل نموده است.
| ||||||
|
|
