امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
چگونه ممکن است به یک روایت صحیح السند، عمل نشود!
#1
به نام خدا

یکی از مطالبی که در بررسی استنباط های فقهی با آن مواجه می شویم، عمل نکردن فقها به بعضی روایات است که در ظاهر، سند و دلالت آنها مشکلی ندارد.

عناوین و عوارض مختلفی ممکن است مانع از عمل به ظاهر یک روایت صحیح السند بشود.

در اینجا با ملاک قرار دادن یک روایت صحیح السند که مورد اعراض مشهور فقها می باشد، به بیان برخی از عوامل ترک روایت صحیح السند می پردازیم.

روایت مورد نظر، روایت محمد بن مرازم است که به سند صحیح از امام صادق علیه السلام نقل نموده است:

أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال إِذَا تَطَوَّقَ‏ الْهِلَالُ فَهُوَ لِلَيْلَتَيْنِ وَ إِذَا رَأَيْتَ ظِلَّ رَأْسِكَ فِيهِ فَهُوَ لِثَلَاثِ لَيَالٍ. (کلینی، کافی (انتشارات اسلامیه)، ج4، ص78)

ترجمه: از امام صادق عليه السّلام كه فرمود: «وقتى كه هلال به صورت طوق دار درآيد، پس آن، ماه دوشبه است، و چون سایه ی سرت را در آن ببينى، پس آن ماه سه شبه است»

سند و آدرس این روایت در کتب اربعه را اینجا ببینید.

این روایت مورد اعراض مشهور اصحاب است و کمتر کسی طبق آن فتوا داده است.
در ادامه، به بررسی دلایل عدم عمل به یک روایت صحیح می پردازیم...
پاسخ
#2
عدم مقتضی یا وجود مانع

آنچه سبب می شود که یک روایت تام السند و ظاهر الدلاله از حجیت بیفتد، یا به خاطر عدم تمامیت مقتضی در حجیت این خبر واحد ثقه است و یا به خاطر مانع از تاثیر حجیت خیر واحد ثقه می باشد.

مواردی که خواهد آمد، علی القاعده در یکی از این دو دسته گنجانده می شوند.
پاسخ
#3
عدم حجیت خبر واحد


بعضی از فقها، خبر واحد را -هرچند سند آن صحیح باشد- حجت نمی دانند.
شیخ مفید و سید مرتضی و قاضی ابن براج و طبرسی و ابن ادریس چنین نظری دارند. (سبحانی، الموجز فی اصول الفقه، ص162)

ظاهرا اشکال ایشان، به سبب عدم مقتضی است نه اینکه مانعی از حجیت باشد.
پاسخ
#4
اعراض مشهور


مشهور فقهاى اماميه اعتقاد دارند اعراض‏ مشهور از عمل به روايتى، موجب ضعف روايت صحيح مى‏ گردد. (خویی، مصباح الاصول، ج2، ص143)  و (قمی، آراؤنا في أصول الفقه، ج‏2، ص138)
البته برخی از فقها، این مطلب را نپذیرفته اند و بعضی هم برای آن شرایطی قرار داده اند.
پاسخ
#5
شاذ نبودن

بعضی شرط عمل به روایت ثقه را شاذ نبودن آن قرار داده اند.
شاذ نبودن در نظر ایشان، به معنی نقل متعدد روایت و شهرت در نقل است. پس اگر فقط قلیلی آن را نقل کرده باشند، شاذ است و قابل عمل نیست. (این مطلب در ادوار علم الفقه و اطواره آمده است ولی قائل اصلی آن را نیافتیم) (علی کاشف الغطاء، ادوار علم الفقه و اطواره، ص92)
البته بعضی، شاذ بودن را به معنی عدم عمل به روایت گرفته اند که همان اعراض مشهور است که در قسمت قبل گذشت.
پاسخ
 سپاس شده توسط مسعود عطار منش
#6
کاش علت را از ریشه شروع می کردید
مثلا می فرمودید چگونه یک حدیث صحیح السند شاذ می شود؟
گیرم این روایت مشهور نباشد. عامل شاذ بودن مثلا اشتباهات رخ داده توسط روات است. آیا درباره صحیح السند می توان چنین گفت؟
درباره عدم حجیت خبر واحد آنگونه که مشهور است درباره مرتضی و مفید درست نمی نَماید.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  دو روایت در تأیید آخوند خراسانی رضوان‌الله تعالی علیه در انقداح اراده در نفس نبوی 105767 0 204 16-خرداد-1402, 16:09
آخرین ارسال: 105767
  آیا به ظاهر روایات قطعی السند غیرفقهی می توان اخذ نمود؟ محمد رضایی 9 994 2-آبان-1401, 15:37
آخرین ارسال: سید محمد احمدی
  ثواب و عقاب بر نیت است. تجری چگونه حرام نیست؟! ارادتمند آیت الله مکارم 2 1,799 23-آذر-1398, 19:28
آخرین ارسال: ارادتمند آیت الله مکارم
  «روش شناسی»  روش صحیح در کشف مفاهیم مفردات قرآنی مسعود عطار منش 2 3,487 11-اسفند-1397, 14:07
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  روش استظهار صحیح 1 مسعود عطار منش 2 3,315 5-اسفند-1397, 12:02
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  آیا در امر ارشادی حمل به استحباب ممکن است؟ اشکذری 7 16,587 8-بهمن-1397, 01:11
آخرین ارسال: حسین بن علی
  آیا اعراض مشهور موجب تضعیف روایت صحیح می شود؟ 83068 1 4,320 25-بهمن-1396, 15:32
آخرین ارسال: 89194
  «کتاب شناسی»  سه جواب در ردّ يک ادعا (حجیت قوی ترین معرفت ممکن نوعی) مهدی قنبریان 1 4,467 26-بهمن-1395, 00:58
آخرین ارسال: امین 69
Rainbow نکته علمی:  روایتی جدید که ممکن است دال بر برائت یا موید ان باشد م. مظفری 4 11,054 8-اسفند-1394, 19:40
آخرین ارسال: دلیل
Information نظر آیت الله زنجانی(دام ظله) در مورد اختلاف یک روایت که از دو طریق به ما رسیده وکیلی 0 4,247 10-بهمن-1391, 11:38
آخرین ارسال: وکیلی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان