امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
ملاک در مدعی و منکر مصب دعوا یا غرض دعوا؟؟
#1
آیا ملاک تشخیص مدعی و منکر مصب الدعوی است یا غرض الدعوی است. دو نظر بین فقهاء وجود دارد:
برخی مثل صاحب عروه و امام و ظاهر آقای سیستانی این است که می گویند ملاک تشخیص مدعی و منکر مصب دعوی و شکل ادعاء است.
برخی مثل آقای خوئی و استاد و مرحوم آقای صدر می گویند ملاک تشخیص مدعی و منکر غرض دعوی است.
در این مثال که شما اعتراف می کنید که پنج میلیون از زید گرفته اید، ولکن به زید می گوئید شما این را به من بخشیدی، ولکن زید می گوید من به تو قرض دادم.
آنهایی که مصب دعوایی هستند می گویند سه حالت دارد طرح ادعا در این فرض: یک وقت مالک پنج میلیون می گوید: اقرضتک ایاه شما می گوید لم تقرضنی، او می شود مدعی شما می شوید منکر.
یک وقت شما می گویئد وهبتنی ایاه، مالک می گوید لم اهبک ایاه، شما می شوید مدعی و او می شود منکر. نتیجه هم فرق می کند دیگر، که قاضی از چه کسی بینه بخواهد و به چه کسی بگوید قسم بخورد.
واگر او بگوید اقرضتک ایاه و شما بگوید بل وهبتنی، می شود تداعی. یعنی در تداعی هر کدام بینه بیاورند قول او قبول است، و اگر هر دو بینه آوردند تعارض می کند و تساقط می کند و نوبت می رسد به تحالف که هر دو قسم بخورند.
انصاف این است که اینها عرفی نیست، از نظر عرف مهم برای قاضی این است که در این واقعه واحده ببینند غرض این دو نفر چیست. آقا در آن مثال وهبتنی ایاه غرض این آقا چیست؟ غرضش نفی اشتغال ذمه است به پنج میلیون تومان. عقلاء نگاه به شکل پرونده نمی کنند، بلکه نگاه می کنند ببینند غرض این کسی که این پرونده را تشکیل داده چیست. چه فرق می کند؟ یعنی بازی با کیفیت طرح دعوا تأثیر بگذارد در اینکه مدعی جایش با منکر عوض بشود؟ این اصلا عقلائی و عرفی نیست عقلاء روی غرض دعوا حساب باز می کنند و معیار این است که ببینند به لحاظ غرض دعوا چه کسی ملزم به اثبات است.
ما مثال می زدیم که یک شخصی به شما می گوید اتلفت مالی، شما هم می گویید بل انت اتلفت مالک بنفسک، اینجا آیا تداعی است؟ عرف به این می گوید تداعی؟ نه، عرف می گوید این کسی که می گوید خودت زدی ماشین خودت را خراب کردی که نمی خواهد چیزی را به عهده طرف مقابل بگذارد، بلکه می خواهد شر او را از سر خودش کم کند، می خواهد بگوید یعنی من اتلاف نکردم. اینکه می گوید بل اتلفت مالک بنفسک غرضش این است که نفی ضمان از خودش بکند، غرضش این است و غرض مهم است. حالا اینکه گفته بل اتلفت مالک بنفسک شد مدعیِ اینکه خود آن مالک اتلاف کرده است مال خودش را و این بشود تداعی؟ این اصلا عرفی نیست.
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  اختلاف شدید در کلمات مرحوم آقای خویی رحمه الله در ملاک صدق زیاده و نقیصه رکوع و سجود یا علی مدد 0 176 5-خرداد-1402, 23:08
آخرین ارسال: یا علی مدد
  ملاک در حجیت ظهورات وثوق نوعی به مراد استعمالی فقه جواهری 0 2,528 22-آبان-1396, 08:00
آخرین ارسال: فقه جواهری

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان