امر به قضا کاشف از تعدد مطلوب!

[فقه جواهری]

ما مثل آقای حکیم در مستمسک اختیار کردیم که ظاهر امر به قضاء تعدد مطلوب است. یعنی ظاهر امر به قضاء این است که طبیعی الصلاة محبوب است، ‌صلاة فی الوقت محبوب اتم است. اگر امر به قضاء نبود کشف نمی‌کردیم تعدد مطلوب را اما وقتی امر به قضاء آمد فهمیدیم مولی یک ملاک در صلاة فی الوقت دارد یک ملاک در طبیعی الصلاة دارد. نه این‌که بعد از فوت صلاة فی الوقت صلاة خارج الوقت ملاک پیدا می‌‌کند. عرف این را نمی‌فهمد.

مثل این‌که مولی به عبدش می‌‌گوید فلانی یک هفته اینجاست. حتما سعی کن روز جمعه دعوتش کنی. و لکن به تو می‌‌گویم، اصل دعوتش فراموش نشود، می‌‌شود تعدد مطلوب. حالا اگر بنده پنج دقیقه مانده به غروب آفتاب روز جمعه، چون فرق نمی‌کند او گفته دعوتش کن، ‌یک اطعامش کن، پنج دقیقه مانده به غروب آفتاب روز جمعه گفتیم آمد، غذا گذاشتیم جلویش، شروع کرد به خوردن، پنج دقیقه‌اش قبل از غروب آفتاب روز جمعه بود، ‌مقداریش بعد از غروب آفتاب. بعدا مولی طبق اشکال آقای خوئی باید بگوید که نخیر، تو این کارت نه اداء بود نه قضاء. چون من گفتم سعی کن روز جمعه او را اطعام کنی، اگر نشد یک روز دیگر. خب آقای حکیم حرف خوبی می‌‌زند، می‌‌گوید عرف دخالت روزهای دیگر را در ملاک نمی‌فهمد. عرف می‌‌فهمد که طبیعی اطعام این زید ملاک دارد، اطعام آن روز جمعه ملاک اتم دارد، تعدد مطلوب است. خب ما طبیعی اطعام او را اتیان کردم. و لذا می‌‌گوییم محبوب مولی استیفاء شد و لو هنوز فوت محقق نشده چون وقت خارج نشده است