نکته علمی: تاثیر غلبه در ایجاد ظهور

[مسعود عطار منش]

در برخی موارد برای بیان برخی استظهارات به غلبه استناد شده است . مثلا شهید صدر در بحث این که اگر امری به طبیعت تعلق گرفته ظهور در صرف الوجود طبیعت داشته و اتیان یک فرد در امتثال آن کافیست ولی اگر نهی به طبیعت تعلق گرفت ظهور در انحلال داشته و حکم به حرمت تک تک افراد  طبیعت می شود ، نکتۀ این ظهور را غلبه دانسته اند به این بیان که غالب اوامر صرف الوجودی و غالب نواهی انحلالی می باشد مثل صل و لا تکذب که صلات با یک فرد امتثال می شود ولی حرمت کذب منحل به تمام افراد آن می باشد.
بحث کلی ما این است که اساسا آیا غلبه میتواند موجب ظن آوری شود یا خیر ؟
در پاسخ به این سئوال باید گفت غلبه بازگشت به استقراء دارد و استقراء بررسی موارد مختلف است برای که حکم موارد مشکوک را ولو ظنا بدست آوریم  اما باید دانست هر استقرائی و هر غلبه ای ظن آور نیست زیرا نکتۀ ظن آوری غلبه نسبت به مورد مشکوک بازگشت به این دارد که ما با استقراء و یافتن حکم واحد در غالب موارد وجود علتی را در موارد استقراء شده کشف می کنیم که این علت ولو ظنا در مواردمشکوک هم هست فلذا به وجود آن حکم غالبی که معلول است نیز ظن پیدا می کنیم فلذا اگر استقراء از وجود چنین علتی ولو بصورت ظنی کشف نکند چنین ظن آوری هم نخواهد داشت . شبیه همین بیان را مرحوم شیخ انصاری در بحث استصحاب مطرح کرده اند ایشان در مقام نفی ظن آوری استصحاب می فرماید نفس این که در غالب موارد حالت سابقه  متینه استمرار دارد حتی ظن هم ایجاد نمی کند که در محل مورد نظر هم همینگونه باشد و همین نکته ایک ه بیان شد اشاره می فرماید .
خلاصه این که اگر غلبه بخواهد منشأ ایجاد ظن و ظهوری در کلام باشد باید نکتۀ مذکور نیز لحاظ شود .

[مومن]

وجود ظنی که از استقراء حاصل شود ملاک عقلاء برای ظهور است ؟؟؟
آیا هر معنای مظنونی ظاهر خطاب میشود؟ یا آنکه باید ظن به حدی برسد که به ارتکاز عرفی تبدیل شود؟؟

[مسعود عطار منش]

فرمایش شما کاملا متین است که هر ظنی از ظواهر محسوب نمی شود ولی این بحث کاملا بحثی حدا بوده و نکتۀ نقل شده از استاد ناظر به این جهت نیست بلکه صرفا ناظر به اینست که بر فرض که این ظن از ظواهر باشد و شرایط لازم را دارا باشد مشکل اینجاست که اصلا در برخی از موارد غلبه ظنی وجود ندارد تا با شرایط لازم دیگر موجب ظهور شود .