مباحثه، تالار علمی فقاهت
انحصار ولایت وضعیه فقیه به مصالح عامه یا اطلاق آن - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14)
+---- موضوع: انحصار ولایت وضعیه فقیه به مصالح عامه یا اطلاق آن (/showthread.php?tid=1775)



انحصار ولایت وضعیه فقیه به مصالح عامه یا اطلاق آن - هادی اسکندری - 7-بهمن-1398

انحصار ولایت وضعیه فقیه به مصالح عامه یا اطلاق آن
 
این‌که ولایت وضعیه در مورد ولایت پیامبر و ائمه علیهم السلام دائر مدار مصالح عامه است و یا مطلق، محل بحث است؛ لکن مرحوم ‌امام می‌فرمایند ولایت مذکور نسبت به ولی فقیه قطعا به مصالح عامه مقید است.
شبهه‌ای که در مورد پیامبر و معصومین وجود دارد این است که ظاهر از کلمه‌ی مؤمنین در ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم آن است که عنوان «جماعت مؤمنین» مولی علیه می‌باشند؛ یعنی عنوان ولایت بر مومنین -به عنوان یک مجموعه- ثابت است و به دلالت کلمه‌ی ولایت نیز زعیم جامعه نیز در اعمال ولایت خویش می‌باید مصلحت مولی‌علیه -یعنی عامه مسلمین- را در نظر بگیرد؛ کما این‌که مستفاد از ان والده هو الذی یلی امره[1] این است که ولی می‌بایست مصلحت مولی‌علیه را رعایت کند.
مشهور چنین قائلند و در مقابل برخی قائل شده‌اند که حتی اگر پیامبر همسر خویش را امر به طبخ غذا کند، اطاعت بر او واجب است به دلیل ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم.
و اما این‌که پیامبر به علل و مصالحی از بعض امور امتناع می‌کرده‌اند -مثل احتراز ایشان از قیمت‌گذاری و تسعیر- نمی‌تواند دلیل بر عدم ثبوت ولایت وضعیه برای ایشان نیست؛ به قول مرحوم امام قدس سره این‌که پیغمبر صلی الله علیه وآله در شرائط ساده‌ی آن روز جامعه مدینه ‌اعمال ولایت نکرده و اقدام به قیمت گذاری نکرده‌اند به این معنا نیست که در حکومت ولایت بر تسعیر و نرخ‌گذاری ندارد ولو تسعیر به مصلحت عامه  باشد.


[1] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج۷، ص۳۱.