مباحثه، تالار علمی فقاهت
نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد گنجی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=23)
+---- موضوع: نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه (/showthread.php?tid=1857)



نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - خیشه - 8-اسفند-1398

یک بحثی در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه وجود دارد که مقدمه از حیث اطلاق و اشتراط از ذی القمدمه تعبیت میکند. مثلا اگر وجوب ذی المقدمه مطلق است، وجوب مقدمه نمیتواند مشروط باشد بلکه باید مطلق باشد. همچنین اگر وجوب ذی المقدمه فعلی است وجوب مقدمه هم باید فعلی باشد لذا در مواردی که وجوب ذی المقدمه فعلی نیست اما وجوب مقدمه فعلی است به توجیهاتی مثل وجوب تهیئ نفسی پرداخته اند
مرحوم اصفهانی در این رابطه میفرماید: لازم نیست تا این حد وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه تبعیت کند. بلکه به این مقدار کفایت میکند که اگر مولا شوق به ذی المقدمه داشته باشد به مقدمه هم باید شوق داشته باشد. اما در فعلیت وجوب نیازی به تبعیت نیست. مثلا وجوب غسل جنابت که مقدمه برای صوم است، وجوبش فعلی است اما قبل از طلوع فجر وجوب صوم فعلی نیست. 
استاد گنجی میفرماید: حتی در شوق نیز نیاز به تبعیت ندارند. ممکن است مولایی نسبت به ذی المقدمه ای شوق نداشته باشد اما نسبت به مقدمه آن شوق فعلی داشته باشد. مثلا میداند در آینده مریض میشود و شوقی به این مریضی هم ندارد و برای مداوا کردن آن از الان دستور به مقدمه آن که خریدن دوا است میدهد چون که در ان زمان یافت نمیشود. پس شوق به مقدمه دارد ولی شوق به ذی المقدمه وجود ندارد. یا اساسا فعلا امکان تحقق ذی المقدمه فی الحال وجود ندارد و در اینده ممکن میشود ولی از الان شوق به مقدمه دارد


RE: نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - مهدی خسروبیگی - 8-اسفند-1398

(8-اسفند-1398, 01:37)خیشه نوشته: یک بحثی در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه وجود دارد که مقدمه از حیث اطلاق و اشتراط از ذی القمدمه تعبیت میکند. مثلا اگر وجوب ذی المقدمه مطلق است، وجوب مقدمه نمیتواند مشروط باشد بلکه باید مطلق باشد. همچنین اگر وجوب ذی المقدمه فعلی است وجوب مقدمه هم باید فعلی باشد لذا در مواردی که وجوب ذی المقدمه فعلی نیست اما وجوب مقدمه فعلی است به توجیهاتی مثل وجوب تهیئ نفسی پرداخته اند
مرحوم اصفهانی در این رابطه میفرماید: لازم نیست تا این حد وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه تبعیت کند. بلکه به این مقدار کفایت میکند که اگر مولا شوق به ذی المقدمه داشته باشد به مقدمه هم باید شوق داشته باشد. اما در فعلیت وجوب نیازی به تبعیت نیست. مثلا وجوب غسل جنابت که مقدمه برای صوم است، وجوبش فعلی است اما قبل از طلوع فجر وجوب صوم فعلی نیست. 
استاد گنجی میفرماید: حتی در شوق نیز نیاز به تبعیت ندارند. ممکن است مولایی نسبت به ذی المقدمه ای شوق نداشته باشد اما نسبت به مقدمه آن شوق فعلی داشته باشد. مثلا میداند در آینده مریض میشود و شوقی به این مریضی هم ندارد و برای مداوا کردن آن از الان دستور به مقدمه آن که خریدن دوا است میدهد چون که در ان زمان یافت نمیشود. پس شوق به مقدمه دارد ولی شوق به ذی المقدمه وجود ندارد. یا اساسا فعلا امکان تحقق ذی المقدمه فی الحال وجود ندارد و در اینده ممکن میشود ولی از الان شوق به مقدمه دارد

مراد از شوق به ذی المقدمه این است که اگر احتمال می دهد در آینده ذی المقدمه ایجاد خواهد شد از همین الان به فکر مقدمه باشد پس کلام استاد چیزی غیر از کلام مرحوم اصفهانی نیست


RE: نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - خیشه - 16-اسفند-1398

کلام استاد مطلبی اضافه تر بر کلام مرحوم اصفهانی دارد. زیرا فرض کلام مرحوم اصفهانی این است که دو شوق وجود دارد یکی به ذی المقدمه و دیگری به مقدمه. اما فرض کلام استاد این است که هر چند که شوق به ذی المقدمه نباشد باز هم مواردی یافت میشود که شوق به مقدمه وجود دارد. حالا شاید در بعضی از مثالها مناقشاتی وجود داشته باشد اما نظر استاد این است که در بعضی موارد بالاخره شوق به ذی المقدمه نیست ولی شوق به مقدمه وجود دارد. بر خلاف مرحوم اصفهانی که تبعیت در شوق را میپذیرفتند. بنده باید بیشتر فکر کنم تا مثال استاد را به خاطر بیاورم و به عرض شما برسانم


RE: نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - مسعود عطار منش - 21-اسفند-1398

اولا در مثال فرمودید شوق به مریضی ندارد در حالیکه ذی المقده مریضی نیست بلکه مداوای مریضی ذی المقدمه است.
ثانیا اگر مراد از فعلیت و شوق اینست که از همین الان صوم در ظرف خودش مثلا بعد از طلوع فجر مشتاق الیه یا محل اراده است که این همان واجب معلق است و هم شوق و هم اراده فعلی بوده و در ذی المقدمه هم فعلی است و این چیزی نیست جز تبعیت.


RE: نکته لطیفه در مورد تبعیت مقدمه از ذی المقدمه - خیشه - 23-اسفند-1398

اولا ظاهرا شما بحث واجب مشروط با معلق را خلط کرده اید. فرض مساله این است که شرط وجوب است نه واجب. 
ثانیا مثال را عوض میکنیم مثلا در عرف گاهی اوقات هنوز اراده ذی المقدمه فعلی نشده است ولی اراده مقدمه فعلی شده است. مثلا الان اراده مسافرت ندارد ولی به تهیه مقدمات ان میپردازد. مثلا میداند که در ان زمانی که  اراده به مسافرت فعلی میشود تهیه این مقدمات امکان ندارد