مباحثه، تالار علمی فقاهت
استصحاب در نگاه عقلاء - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=20)
+---- انجمن: اصول استاد سیدمحمدجواد شبیری (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=25)
+---- موضوع: استصحاب در نگاه عقلاء (/showthread.php?tid=2263)



استصحاب در نگاه عقلاء - مسعود عطار منش - 15-اسفند-1399

استاد شبیری شمول روایات استصحاب در شبهات حکمیه را نپذیرفتند ولی جریان استصحاب عقلایی را در برخی موارد پذیرفتد.
ایشان فرمودند در امور اعتباری ای که از قبیل شک در رافع است خود عقلا استصحاب را جاری می دانند. مثلا در طلاق اگر شک کردیم عربیت صیغه شرط است یا نه اگر صیغه طلاق به فارسی جاری شد به نظر می رسد عقلا این گونه نیست که به سراغ امثال اصل برایت زوجه از تبعیت زوج و... بروند بلکه می گویند تا مزیل نکاح احراز نشده باید آن را باقی انگاشت.
اما در جایی که از قبیل شک در مقتضی باشد چنین نیست مثلا اگر شک داشتیم فلان معامله جایز است یا لازم و من له الخیار معامله را فسخ کرد در اینجا نمی توان گفت عقلا بنا را بر بقای عقد می گذارند چون از قبیل شک در مقتضی است.


RE: استصحاب در نگاه عقلاء - 105767 - 15-اسفند-1399

در طلاق ادعای سیره عقلا در زمان معصوم کرده اند؟سیره عملی یا ارتکازی؟
احکام شرعی رو امور اعتبازی نمی دونند؟
شاید بعید نباشه اگه بگیم سیره عقلاء در قوانین و احکام امراء و حکام بر بقاء بوده است و بقاء را در فرض شک از باب احتیاط قائل نمی شوند.


RE: استصحاب در نگاه عقلاء - 105767 - 15-اسفند-1399

اگر چنین سیره ای باشد که بعید نیست باشد یا از باب استصحاب بنا را بر بقاء می گذارند و یا از باب احتیاط.
اگر از باب استصحاب باشد استصحاب عقلائی اثبات می شود چون این سیره عقلاء در موالی عرفی موجب سرایت آن در احکام شرعیه می شود و لذا اگر مرضی عند الشارع المقدس نباشد ردع آن لازم به نظر میرسد.
شبیه این بیان را استاد سید جواد دام ظله و غیر ایشان در برائت عقلائی دارند.
اگر از باب احتیاط هم باشد در اصل مطلب که لزوم اعتبار بقاء حکم است خللی وارد نمی شود فقط استصحاب عقلائی اثبات نمی شود.
البته این مبتنی بر قبول سیره ارتکازی عقلائی است که محل اختلاف است.
الا اینکه گفته شود این سیره چون موافق احتیاط است ردع آن لزومی ندارد، بخلاف برائت.و لکن شاید این ادعاء ناتمام باشد چون باید مورد به مورد لحاظ کرد و در بعض موارد خلاف احتیاط است. که اگر اینطور باشد لزوم ردع قوت می گیرد.
و کیف کان لایبعد که سیره عملی بر عدم حکم و قانون در بین عقلاء موجود باشد که این نتیجه این سیره خلاف احتیاط است و مشکل سابق را ندارد و البته این سیره به برائت نزدیک می شود. والله العالم


RE: استصحاب در نگاه عقلاء - 105767 - 16-اسفند-1399

(15-اسفند-1399, 22:50)105767 نوشته: اگر چنین سیره ای باشد که بعید نیست باشد یا از باب استصحاب بنا را بر بقاء می گذارند و یا از باب احتیاط.
اگر از باب استصحاب باشد استصحاب عقلائی اثبات می شود چون این سیره عقلاء در موالی عرفی موجب سرایت آن در احکام شرعیه می شود و لذا اگر مرضی عند الشارع المقدس نباشد ردع آن لازم به نظر میرسد.
شبیه این بیان را استاد سید جواد دام ظله و غیر ایشان در برائت عقلائی دارند.
اگر از باب احتیاط هم باشد در اصل مطلب که لزوم اعتبار بقاء حکم است خللی وارد نمی شود فقط استصحاب عقلائی اثبات نمی شود.
البته این مبتنی بر قبول سیره ارتکازی عقلائی است که محل اختلاف است.
الا اینکه گفته شود این سیره چون موافق احتیاط است ردع آن لزومی ندارد، بخلاف برائت.و لکن شاید این ادعاء ناتمام باشد چون باید مورد به مورد لحاظ کرد و در بعض موارد خلاف احتیاط است. که اگر اینطور باشد لزوم ردع قوت می گیرد.
و کیف کان لایبعد که سیره عملی بر عدم حکم و قانون در بین عقلاء موجود باشد که این نتیجه این سیره خلاف احتیاط است و مشکل سابق را ندارد و البته این سیره به برائت نزدیک می شود. والله العالم
سیره در قوانین و احکام حکام و امراء منظور است.


RE: استصحاب در نگاه عقلاء - مسعود عطار منش - 18-اسفند-1399

ایشان با این بیان خواستند شبهات حکمیه ای که از باب احراز مقتضی و شک در رافع است را مجرای استصحاب عقلایی بدانند.