+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش اصول (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=17)
+--- انجمن: مطالب علمی (اصولی) (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=28)
+--- موضوع: نهج البلاغه و استصحاب (/showthread.php?tid=350)
نهج البلاغه و استصحاب - م. مظفری - 18-مهر-1393
در حین مطالعه نهج البلاغه به عبارتی در نامه 31 حضرت امیر علیه السلام برخورد کردم که شاید اشاره به استصحاب داشته باشد.
حضرت میفرمایند :
أَنَّ الدُّنْيَا لَمْ تَكُنْ لِتَسْتَقِرَّ إِلَّا عَلَى مَا جَعَلَهَا اللَّهُ عَلَيْهِ مِنَ النَّعْمَاءِ وَ الِابْتِلَاءِ وَ الْجَزَاءِ فِي الْمَعَادِ وَ مَا شَاءَ مِمَّا لَا نَعْلَمُ فَإِنْ أَشْكَلَ عَلَيْكَ شَيْ‌ءٌ مِنْ ذَلِكَ فَاحْمِلْهُ عَلَى جَهَالَتِكَ بِهِ فَإِنَّكَ أَوَّلَ مَا خُلِقْتَ جَاهِلًا ثُمَّ عُلِّمْتَ
محصل کلام ایشان این است که دنیا همان گونه است که خداوند میخواهد و دراری نعمت ها و ازمایش ها و حوادث مختلف است و اگر در امری از امور دنیا به مشکلی برخورد کردی آن را به جهالت و نادانی خود ربط بده زیرا : تو در روزی که به دنیا امدی نادان بودی و سپس دانا شدی .
به عبارت دیگر : حالت سابقه ی شما نادانی بوده ، الان دچار مشکل علمی شدی و میخواهی منکر مساله حقی شوی . شک داری ، شاید هنوز عالم نشدی و مشکل علمی شما هم بخاطر همان نادانی سابق است . پس استصحاب نادانی کن.
و به عبارت دیگر : قبلا نادان بودی.
الان شک داری دانا شدی یا نه.
پس : استصحاب عدم علم کن.
آیا واقعا مقصود حضرت اشاره به بحث استصحاب بوده ؟ و اگرباشد ایا چنین مساله ای دارای اثر شرعی است ؟ استصحاب حکمی است یا موضوعی و ... ؟
RE: نهج البلاغه و استصحاب - اعلایی - 26-مهر-1393
سلام
این مطلب ربطی به استصحاب ندارد بلکه در اینجا با توجه به عبارت صدر - یعنی جعل امور توسط خداوند حکیم - شکی در جهل نسبت به حقانیت امر مورد اشکال نیست، و عبارت «فانک اول ما خلقت إلخ» برای دفع غره شدن به علم خود است به این بیان که آنچه که تو میدانی را نیز خداوند به تو یاد داده است بنابراین خود از آن غافل نیست (بنا بر این که «عُلّمت» به صیغه مجهول و تشدید لام خوانده شود)، و یا اینکه تو در ابتدا جاهل بوده ای و بعد علم یافته ای در نتیجه با توجه به سعه معلومات هنوز بطور کامل از جهل خارج نشده ای (بنا بر اینکه «علمت» به نحو ثلاثی مجرد خوانده شود).