کارایی بیشتر محاورات عادی در کشف معنای حقیقی

[مسعود عطار منش]

درس خارج اصول جلسۀ 66 مورخ 20 دی 1402
کارایی بیشتر محاورات عادی در کشف معنای حقیقی

ما گفتیم با استفاده از کثرت استعمال لفظ در یک معنا _با توضیحاتی که داده شد_ می‌توان معنای حقیقی را تشخیص داد.همچنین گفتیم در محاورات عادی، استعمال حقیقی بیش از محاورات شاعرانه و ادبی رخ می‌دهد؛ بدین مناسبت مراجعه به استعمالات موجود در محاورات عادی، به هدف تشخیص معنای حقیقی کارسازتر از محاوارات شاعرانه و ادبی است. به عنوان مثال مراجعه به استعمالات روایی برای کشف معنای حقیقی کارسازتر از مراجعه به آیات قرآن کریم است؛ چون قرآن کریم هر چند شعر نیست ولی یک متن ادبی به شمار رفته و مجاز در آن بیش از متون عادی رخ داده است. در خود روایات نیز، روایات مشتمل بر گفتگوهای عادی کارسازتر از روایاتی هستند که دربردارندۀ متون ادبی همچون خطبه‌ها و زیارات است.

البته نکتۀ دیگری وجود دارد که احیاناً ممکن است ما را با مشکل روبرو ‌سازد چون در خطبه‌ها و زیارات، نقل معنا کمتر بوده و تحفظ بر الفاظ بیشتر از روایات عادی صورت گرفته است. 
خلاصه اینکه از جهت تحفظ بر الفاظ، آیات قرآن و خطبه‌ها و زیارات برای کشف معنای حقیقی سودمندتر هستند اما از جهت کمتر بودن استعمالات مجازی، روایات مشتمل بر گفتگوهای عادی سودمندتر هستند.