سقط جنین

[مهدی خسروبیگی]

اگر بقای جنینی که ولوج روح در او شده باشد منجر به قتل مادر یا ضرر جدی بر مادر باشد و امر دائر مدار بین سقط جنین باشد یا مرگ مادر در اینجا آیا مادر می تواند سقط جنین کند؟
طبق روایت وَ رَوَى جَعْفَرُ بْنُ بَشِيرٍ عَنْ مُعَلًّى أَبِي عُثْمَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ غَشِيَتْهُ دَابَّةٌ فَأَرَادَتْ أَنْ تَطَأَهُ وَ خَشِيَ ذَلِكَ مِنْهَا فَزَجَرَ الدَّابَّةَ فَنَفَرَتْ بِصَاحِبِهَا فَصَرَعَتْهُ فَكَانَ جُرْحٌ أَوْ غَيْرُهُ فَقَالَ لَيْسَ عَلَيْهِ ضَمَانٌ إِنَّمَا زَجَرَ عَنْ نَفْسِهِ وَ هِيَ الْجُبَارُ‌ (من لایحضره الفقیه، جلد ۴، صفحه ۱۰۳) که مضمونش این است که شخصی در معرض این است که توسط دابه ای لگد مال شود و برای دفاع از جان خود دابه را از خود دور می کند که منجر به زمین خوردن و فوت راکب دابه می شود که روایت می فرماید می تواند دابه را از خود دور کند و ضامن خون راکب هم نیست .حضرت استاد قائینی دام ظله می فرماید در این روایت تعلیل آمده است که « إِنَّمَا زَجَرَ عَنْ نَفْسِهِ » یعنی شخص می تواند از جان خود دفاع کند و اگردر این فرض قتلی هم اتفاق افتاد قصاص نمی شود و حتی خود شخص ضامن دیه هم نیست. در بحث جنین هم مادر می تواند زجر از نفس کند در نتیجه نه قصاص می شود و نه دیه ثابت است