8-اسفند-1398, 22:06
اطلاق دلیل نسبت به مواردی است که شمول اطلاق در آن مورد نیازمند تحمیل معنایی زائد بر اطلاق نداشته باشد. اگر برای شامل شدن بعضی موارد نیاز به تحمیل زائدی بر دلیل داشته باشد صرف اطلاق و عموم مجوز شمول دلیل نیست.
این قاعده موارد زیادی در اصول دارد؛ یکی از تطبیقات آن تمسک به اطلاق دلیل حجیت خبر واحد نسبت به خبر مع الواسطه است که اگر «صدق العادل» بخواهد شامل این موارد شود نیاز به تحمیل معنای زائد دارد و در غیر این صورت اطلاق دلیل این موارد را شامل نمی شود.لکن اگر در آن مورد، دلیل خاص وجود داشته باشد از باب استلزام و دفع لغویت از دلیل، به دلالت اقتضا می گوییم معنای زائد تحمیل می شود ولی این از باب دلالت اقتضا است، نه اطلاق دلیل. درس فقه29/8/98
