طلب حلالیت از غیبت شونده

[مهدی خسروبیگی]

آقای شهیدی می گویند: 
شخصی که از مومنی غیبت کند، باید غیبت کننده برای خود استغفار نماید، چراکه توبه از از معصیت امر مسلمی است، اما آیا نسبت به غیبت شونده هم وظیفه ای دارد؟

مشهور گفته اند: بر غیبت کننده لازم است از غیبت شونده طلب حلالیت کند. 

بعضی‌ گفته اند: هم استحلال و هم استغفار برای غیبت شونده به ذمه ی غیبت کننده ثابت است. 

مرحوم آقای خوئی فرموده اند: نه استحلال وجوب دارد و نه استغفار، چراکه غیبت صرفاً حقّ الله است. 

حضرت آقای سیستانی نیز دارند که: "لایجب عند وقوع الغیبة الا التوبة و الاحوط استحبابا الاستحلال من المغتاب ان لم تترتّب علی ذلک مفسدة او الاستغفار له". نظر مرحوم تبریزی نیز همین بود. 

علی القاعدة نیز اگر حساب بکنیم مقتضای اصل برائت از وجوب استحلال و استغفار همین است.

بعیده که نظر مشهور هم طلب حلالیت به صورت مطلق باشه در این زمینه روایات به دودسته تقسیم می شود بعضی می گوید واجب است استحلال بعضی می گوید نه و وجه جمع به این است که اگر موجب نزاع نشود حلالیت بطلبد. به نظر کلام مشهور هم همین مقید باشد. تعدادی از فتاوای ذکر می شود (امام خمینى روایاتى را که بر وجوب استحلال (طلب حلالیت) دلالت مى‏کرد، از نظر سند و دلالت ضعیف مى‏داند، از این رو مى‏فرماید: دلیلى بر وجوب آن نیست براین اساس در استفتأ گفته ‏اند: جلب رضایت فرد غیبت شده لازم نیست، ولى باید توبه کند.

در این‏جا نظر تعدادى دیگر از مراجع تقلید را مطرح مى‏کنیم، آیت ‏الله خویى مى ‏فرماید: اگر انسان غیبت مسلمانى را کند، احتیاط مستحب آن است که اگر مفسده‏اى پیدا نشود، از وى خواهش کند که او را حلال نماید و چنانچه ممکن نباشد، براى او از خدا طلب آمرزش کند. آیات عظام: گلپایگانى و صافى و تبریزى و فاضل لنکرانى نیز همین نظر را اختیار کرده‏اند اما مرحوم آیت‏الله اراکى(ره) گفته است: اگر انسان غیبت مسلمانى را کند، احتیاط واجب آن است که اگر مفسده‏اى پیدا نشود و مسلمان از شنیدن این که غیبت او شده‏است اذیت نشود، از وى خواهش کند که او را حلال نماید واستغفار هم براى او بکند و چنانچه استحلال ممکن نباشد، براى او از خدا طلب آمرزش کند.)