31-ارديبهشت-1399, 06:41
بنده در متن بالا تنها متصدی بیان آقای شهیدی بودم.
حالا نظرات دیگر فقهاء را با منبع به صورت جداگانه در ادامه می آورم:
نظر امام خمینی:
همانطوری که آقای خسروبیگی اشاره کردند، در سایت ایشان آمده:
بر کسی که خدای نخواسته، مرتکب غیبت شده است، واجب نیست از شخصی که غیبت او را کرده است، حلالیّت خواسته و رضایت وی را بدست آورد؛ بلکه صرف پشیمانی و توبه از گناه و ترک غیبت، کافی است؛ و چنانچه حلالیّت بخواهد، امّا او حلال نکند و یا این که وی به هر طریقی، از این که غیبت او را کرده اند، آگاه شده و بگوید: من حلال نمی کنم، تکلیفی غیر از توبه بر عهده غیبت کننده نبوده و با این حال، اگر توبه کند، توبه وی محقّق شده است و کفایت می کند.
نظر آقای حکیم:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط وجوبا الاستحلال من الشخص المغتاب -إذا لم يترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له. منهاج محشی للحکیم ج1 ص14
نظر آقای خوئی، تبریزی و سیستانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط استحبابا الاستحلال من الشخص المغتاب - إذا لم تترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له. منهاج آقای خوئی ج1 ص11، منهاج آقای تبریزی ج1 ص12، منهاج آقای سیستانی ج1 ص17
نظر آقای وحید خراسانی:
آقای وحید در منهاج ج2 ص5 در ذیل عبارت «الاحوط استحبابا» که در متن آقای خوئی آمده، حاشیه زده اند: و لا یترک الاحتیاط بالاستحلال.
نظر آقای سید صادق روحانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة، و الندم، و الاحوط وجوباً الاستحلال من الشخص المغتاب- اذا لم تترتب على ذلك مفسدة - و ان لم يمكن فيجب الاستغفار له. منهاج روحانی ج1 ص23
نظر آقای بهجت:
در کتاب استفتاءات ایشان ج4 ص562 آمده:
6475. آيا جلب رضايت و طلب حلاليت از شخصى كه مورد غيبت قرار گرفته واجب است؟
ج. بله، واجب است، مگر اين كه اعاده‌ى عزّت و حيثيّت او را در نزد كسانى كه پيش آن‌ها غيبت كرده بنمايد.
نظر آقای شبیری زنجانی:
طبق استفتاءای که از معظم له شده و در سایت ها منعکس گردیده:
اعاده حیثیت در صورت امکان لازم است؛ و اگر اعاده حیثیت ممکن نباشد یا غیبت وی موجب اذیتش شده باشد باید ـ در صورت امکان ـ حلالیت بطلبید، البته اگر حلالیت طلبیدن مفسده داشته باشد ـ مثلاً باعث نزاع و کدورت شود ـ حلالیت طلبیدن لازم نیست بلکه برایش دعا و استغفار کنید و در هر صورت باید از این معصیت توبه کنید.
نظر آقای مکارم شیرازی:
در سایت ایشان دو جواب متناقض دیده میشود:
در یکجا میگویند: «احتیاط آن است که حلّیت بطلبد». که ظاهر در احتیاط واجب است.
در جای دیگر میفرمایند: «بر مستمع طلب حلالیت لازم نیست ولی احتیاط مستحب است.»
و عجیب تر آنکه در «انوار الفقاهة – کتاب التجارة» ص 292 میفرمایند: ... و حينئذ لا يبعد لزوم الاستغفار و فعل الخيرات رجاء رضاه، و لو أمكن الاستحلال، فالواجب هو الاستحلال.
لذا سه حکم فقهی متقاوت از ایشان به دست ما رسیده است. لازم است دوباره به شخص ایشان مراجعه گردد تا نظر نهایی معظم له به دست آید.
نظر آقای خامنه ای:
در سایت ایشان به آدرس : http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27820 آمده است:
اگر غیبت شونده زنده است و امکان استحلال از او می باشد، باید از او طلب مغفرت و بخشش کند و اگر در قید حیات نیست یا امکان استحلال از او نیست، برایش استغفار نماید.
نظر شیخ انصاری:
شیخ اعظم در انتهای بحث غیبت در مکاسب میفرمایند:
و الأحوط الاستحلال إن تيسّر، و إلّا فالاستغفار. مکاسب ج1 ص341
در یک جمع بندی کوتاه:
الف) واجب نیست: امام خمینی
ب) احتیاط مستحب: آقایان خوئی، تبریزی و سیستانی
ج) احتیاط واجب: آقایان حکیم، وحید خراسانی و روحانی
د) واجب: آقایان شبیری زنجانی و خامنه ای.
هـ) نظرشان معلوم نیست: آقای مکارم
* نظرات برخی بزرگان مثل آقای صافی گلپایگانی را نتوانستم از طریق منابع معتبر به دست بیاورم.
حالا نظرات دیگر فقهاء را با منبع به صورت جداگانه در ادامه می آورم:
نظر امام خمینی:
همانطوری که آقای خسروبیگی اشاره کردند، در سایت ایشان آمده:
بر کسی که خدای نخواسته، مرتکب غیبت شده است، واجب نیست از شخصی که غیبت او را کرده است، حلالیّت خواسته و رضایت وی را بدست آورد؛ بلکه صرف پشیمانی و توبه از گناه و ترک غیبت، کافی است؛ و چنانچه حلالیّت بخواهد، امّا او حلال نکند و یا این که وی به هر طریقی، از این که غیبت او را کرده اند، آگاه شده و بگوید: من حلال نمی کنم، تکلیفی غیر از توبه بر عهده غیبت کننده نبوده و با این حال، اگر توبه کند، توبه وی محقّق شده است و کفایت می کند.
نظر آقای حکیم:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط وجوبا الاستحلال من الشخص المغتاب -إذا لم يترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له. منهاج محشی للحکیم ج1 ص14
نظر آقای خوئی، تبریزی و سیستانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة و الندم و الأحوط استحبابا الاستحلال من الشخص المغتاب - إذا لم تترتب على ذلك مفسدة - أو الاستغفار له. منهاج آقای خوئی ج1 ص11، منهاج آقای تبریزی ج1 ص12، منهاج آقای سیستانی ج1 ص17
نظر آقای وحید خراسانی:
آقای وحید در منهاج ج2 ص5 در ذیل عبارت «الاحوط استحبابا» که در متن آقای خوئی آمده، حاشیه زده اند: و لا یترک الاحتیاط بالاستحلال.
نظر آقای سید صادق روحانی:
و يجب عند وقوع الغيبة التوبة، و الندم، و الاحوط وجوباً الاستحلال من الشخص المغتاب- اذا لم تترتب على ذلك مفسدة - و ان لم يمكن فيجب الاستغفار له. منهاج روحانی ج1 ص23
نظر آقای بهجت:
در کتاب استفتاءات ایشان ج4 ص562 آمده:
6475. آيا جلب رضايت و طلب حلاليت از شخصى كه مورد غيبت قرار گرفته واجب است؟
ج. بله، واجب است، مگر اين كه اعاده‌ى عزّت و حيثيّت او را در نزد كسانى كه پيش آن‌ها غيبت كرده بنمايد.
نظر آقای شبیری زنجانی:
طبق استفتاءای که از معظم له شده و در سایت ها منعکس گردیده:
اعاده حیثیت در صورت امکان لازم است؛ و اگر اعاده حیثیت ممکن نباشد یا غیبت وی موجب اذیتش شده باشد باید ـ در صورت امکان ـ حلالیت بطلبید، البته اگر حلالیت طلبیدن مفسده داشته باشد ـ مثلاً باعث نزاع و کدورت شود ـ حلالیت طلبیدن لازم نیست بلکه برایش دعا و استغفار کنید و در هر صورت باید از این معصیت توبه کنید.
نظر آقای مکارم شیرازی:
در سایت ایشان دو جواب متناقض دیده میشود:
در یکجا میگویند: «احتیاط آن است که حلّیت بطلبد». که ظاهر در احتیاط واجب است.
در جای دیگر میفرمایند: «بر مستمع طلب حلالیت لازم نیست ولی احتیاط مستحب است.»
و عجیب تر آنکه در «انوار الفقاهة – کتاب التجارة» ص 292 میفرمایند: ... و حينئذ لا يبعد لزوم الاستغفار و فعل الخيرات رجاء رضاه، و لو أمكن الاستحلال، فالواجب هو الاستحلال.
لذا سه حکم فقهی متقاوت از ایشان به دست ما رسیده است. لازم است دوباره به شخص ایشان مراجعه گردد تا نظر نهایی معظم له به دست آید.
نظر آقای خامنه ای:
در سایت ایشان به آدرس : http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27820 آمده است:
اگر غیبت شونده زنده است و امکان استحلال از او می باشد، باید از او طلب مغفرت و بخشش کند و اگر در قید حیات نیست یا امکان استحلال از او نیست، برایش استغفار نماید.
نظر شیخ انصاری:
شیخ اعظم در انتهای بحث غیبت در مکاسب میفرمایند:
و الأحوط الاستحلال إن تيسّر، و إلّا فالاستغفار. مکاسب ج1 ص341
در یک جمع بندی کوتاه:
الف) واجب نیست: امام خمینی
ب) احتیاط مستحب: آقایان خوئی، تبریزی و سیستانی
ج) احتیاط واجب: آقایان حکیم، وحید خراسانی و روحانی
د) واجب: آقایان شبیری زنجانی و خامنه ای.
هـ) نظرشان معلوم نیست: آقای مکارم
* نظرات برخی بزرگان مثل آقای صافی گلپایگانی را نتوانستم از طریق منابع معتبر به دست بیاورم.
