صحیح نگاری و جامع نگاری

[محمود رفاهی فرد]

تفاوت جامع نگاران و صحیح نگاران در نحوه تعبیر از روات
سعد بن عبدالله، صفار، محمد بن یحیی العطار، احمد بن ادریس، عبدالله بن جعفر حمیری و محمد بن احمد بن یحیی (صاحب نوادر الحکمه) تقریبا هم طبقه هستند (شاید صاحب نوادر تقدم کمی داشته باشد). در مشایخ این طبقه، سه نفرِ معروف کنیه ی ابو جعفر دارند: احمد اشعری، احمد برقی، محمد بن حسین بن ابی الخطاب. اطلاق ابوجعفر در اسناد تمام افرادی که در ابتدا ذکر شدند (به استثناء محمد بن احمد بن یحیی) انصراف به احمد اشعری دارد (مگر در مواردی نادر) اما در اسناد محمد بن احمد بن یحیی انصراف به برقی دارد. "احمد بن محمد" هم در اسناد تمام این افراد (به استثناء محمد بن احمد بن یحیی) انصراف به اشعری دارد اما در اسناد محمد بن احمد بن یحیی مردد بین اشعری و برقی است. فارغ از قرائنی که این امر را نشان می دهد، سبک حدیثی محمد بن احمد بن یحیی و برقی بسیار شبیه هم است؛ هر دو جامع نگار اند، در مورد هر دو وصف یروی عن الضعفاء آمده است و هر دو به موضوعات متنوع و غیر فقهی علاقه داشته اند (چنانکه از ابواب کتابشان پیدا است). بر خلاف دسته ی اول که همانند احمد اشعری بیشتر گرایش فقهی داشته و عمدتا صحیح نگارند...
خارج اصول، 96/12/13
خارج فقه، 95/9/14 و 95/10/15