شخصیت و قیام زید بن علی علیه السلام

[مخبریان]

از جواب‌های شما اینطور استفاده می‌شود که مهم‌ترین دلیل برای عدم مشروعیت قیام زید را تأیید مناظرات اصحاب با زید توسط امام صادق ع می‌دانید. اما این مناظرات مفاد مختلفی دارند و همگی یک مدلول ندارند:

1. برخی مناظرات دال بر عدم مشروعیت هستند و توسط امام تأیید شده‌اند: مناظره‌ی مؤمن الطاق (با چندین نقل از جمله نقل قاضی نعمان)
    
   
2. برخی مناظرات معنای مجملی دارند: مانند مناظره‌ی ابوالصباح الکنانی که نهایت مطلبی که از آن می‌توان استفاده کرد این است که امام صادق ع فرموده‌اند که خروج با سیف شرط امامت نیست. (ر.ک: بحار الأنوار، ج 46، ص 196)
    
   
3. برخی مناظرات دال بر این هستند که به نظر اصحاب قیام با شمشیر شرط امامت نیست: مناظره‌ی ابوبکر الحضرمی. این مناظرات اصلاً کاری به مشروعیت قیام یا عدم آن ندارند.
    
   
4. مناظراتی که دال بر جواز همراهی و ترک با زید در قیام هستند و توسط امام تأیید شده‌اند: مناظره‌ی زراره و مناظره‌ی ابوخالد القماط (که شما آنها را یکی دانسته‌اید اما مناظره‌ی ابو خالد اساساً با زید  بن علی نیست، بلکه با یک زیدی است: مراجعه شود به رجال کشی، ص 411)
   

مشاهده می‌شود که برخی از این مناظرات اصلاً دال بر عدم مشروعیت قیام زید نیستند و در بین اصحاب تنها مؤمن الطاق معتقد بوده است که قیام زید غیر مشروع است و در مقابل زراره و ابو خالد القماط معتقد بوده‌اند که قیام با زید واجب نیست و مکلف مخیر است که همراهی کند یا نکند. همانطور که مناظره‌ی مؤمن الطاق را امام صادق ع تأیید کرده است، مناظره‌ی زراره را هم تأیید کرده است.
کجاست آن تأیید قاطع مناظرات اصحاب توسط امام صادق بر عدم مشروعیت؟ و چطور نظر خصوص مؤمن الطاق شده است نظر اصحاب امام صادق؟!!!

این از حیث نظری؛ اما از حیث عملی برخی اصحاب در قیام زید همراه بوده‌اند: سلیمان بن خالد، ابوحمزه ی ثمالی و فرزندانش (که سه نفرشان در قیام زید شهید شدند) و فضیل بن یسار. حتی تنها داماد امام صادق ع هم از کسانی بود که با زید خروج کردند. به نظرتان این قضاوت در میان ادله، مطابق با معیارهای علمی است؟!!