تفصیلات در حمل مطلق بر مقید

[105767]

1.تفصیل بین مطلق در مقام افتاء و در مقام تعلیم

این تفصیل را میرزا مهدی اصفهانی رضوان‌الله تعالی علیه قائل شدند که بعض اهل عصر هم قائل هستند و معتقدند مطلق در مقام افتاء حمل بر مقید نمی شود چون اراده مقید از این اطلاقات صحیح نیست چون مستلزم القاء در مفسده میشود.

این تفصیل ناتمام است، خلاف روش معمول به در فقه است، در فقه کسی به این نکات توجه ندارد و امام علیه السلام که در مقام افتاء مطلق می فرمایند می داند که این کلام به دیگران منتقل می شود و خود امر به کتابت و انتقال به آیندگان کرده است. لذا افتای آنها مثل تعلیم است. تفصیل این بحث در تعادل و تراجیح می آید ان شاء الله الرحمن.

2.تفصیل بین مطلقات کثیره با مقید واحد و غیر آن

محقق همدانی رضوان‌الله تعالی علیه این تفصیل را قائل هستند و ما هم قبول داریم که در عرف اگر مولا با تعداد بالا مثلا 15 بار یک مطلق را بگوید و در مقابل فقط یک بار مقید بگوید، عرف مقید را قرینه یا اظهر نسبت به مطلق نمی بیند، سید خویی رضوان‌الله تعالی علیه این تفصیل را نپذیرفته است.

3.تفصیل بین مطلق واحد با مقیدات کثیره و غیر آن

این تفصیل هم بعید نیست و ما قبول داریم که اگر مولا یک مطلق بگوید و بعد مقیدات زیادی برای آن ذکر بکند عرف در این موارد همان کلام شیخ انصاری رضوان‌الله تعالی علیه به ذهنش می رسد که از اول در مقام تشریع بوده است. پس در قیود مشکوکه نمی توان به اطلاق تمسک کرد.
اگر خطاب اقیموا الصلاة را مطلق بدانیم همین مشکل را خواهد داشت.