ادعای زوجیت زن شوهردار

[محمد جواد رجب زاده]

دلیل استاد بر این تفصیل چیست؟

با سلام و احترام و تشکر از بذل توجه 
چنانچه در متن ارسالی اشاره شد، این تفصیل مقتضای نصوص خاص موجود در مساله است.
این نصوص عبارتند از:

الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ يُونُسَ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ تَزَوَّجَ امْرَأَةً فِي بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ فَسَأَلَهَا أَ لَكِ زَوْجٌ فَقَالَتْ لَا فَتَزَوَّجَهَا ثُمَّ إِنَّ رَجُلًا أَتَاهُ فَقَالَ هِيَ امْرَأَتِي فَأَنْكَرَتِ الْمَرْأَةُ ذَلِكَ مَا يَلْزَمُ الزَّوْجَ فَقَالَ هِيَ امْرَأَتُهُ إِلَّا أَنْ يُقِيمَ الْبَيِّنَةَ. (تهذیب الاحکام، جلد ۷، صفحه ۴۶۸)

صحت سند روایت به خاطر وجود علی بن احمد واضح و روشن نیست اما همین روایت به سند دیگری از حسین بن سعید نقل شده است که سند آن صحیح است:

أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ أَنَّهُ كَتَبَ إِلَيْهِ يَسْأَلُهُ عَنْ رَجُلٍ تَزَوَّجَ امْرَأَةً فِي بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ فَسَأَلَهَا أَ لَكِ زَوْجٌ قَالَتْ لَا فَتَزَوَّجَهَا ثُمَّ إِنَّ رَجُلًا أَتَاهُ فَقَالَ هِيَ امْرَأَتِي فَأَنْكَرَتِ الْمَرْأَةُ ذَلِكَ مَا يَلْزَمُ الزَّوْجَ فَقَالَ هِيَ امْرَأَتُهُ إِلَّا أَنْ يُقِيمَ الْبَيِّنَةَ. (تهذیب الاحکام، جلد ۷، صفحه ۴۷۷)

مفاد روایت روشن است و البته به فرضی اختصاص دارد که مرد بر اساس گفته زن با او ازدواج کرده است. مطابق این روایت ادعای مدعی زوجیت در صورتی مسموع است که بینه داشته باشد و بدون بینه ادعای او مسموع نیست و حق احلاف هیچ کدام از مرد و زن را ندارد.
این نصوص تنها در فرض تکیه مرد بر اخبار زن در خلیه بودن او وارد شده و تنها به همین مقدار رفع ید از مقتضای قاعده می شود و در غیر فرضِ این نصوص _یعنی جزم مرد به خلیه بودن زن از راهی غیر اخبار او_  به مقتضای قاعده زن قسم داده می شود. 
این مساله نظیر دعوی بر میت است که طبق دلیل خاص دعوی علیه او تنها با بینه و یمین نافذ است.
و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته