نقد کتاب انسان ۲۵۰ ساله

[سید محمد صادق رضوی]

بخش دوم: مشکلات روشی کتاب

۱)مشکلات استنادی:

همچنانکه در بخش های پیشین اشاره رفت، اسناد یک نظریه به دین آن هم در سطح ضروریات دینی، نیاز به پشتوانه‌ی بسیار محکمی دارد. این استحکام هم از جهت منابع باید تأمی شود، و هم از جهت مدلول و محتوا. که متأسفانه هیچ یک از این دو، در کتاب انسان ۲۵۰ ساله لحاظ نشده اند.

بدیهیست که وقتی می‌خواهیم از زبان شیعه سخن بگوییم باید بر منابع اصیل شیعی استناد کنیم.اما در سراسر این کتاب، بیشتر شواهد از کتب تاریخی، منابع عامّه و زیدیه جمع آوری شده اند که بعضاً به وضوح با روایات منابع شیعی در تضادّ هستند.

برای نمونه در کتاب اصرار فراوانی بر این شده که قیام نفس زکیّه مورد تأیید امام صادق علیه السلام بوده، تا آن‌جا که با استناد به روایتی ضعیف و شاذّ در مقاتل الطالبیین (با مطرح کردن آن به عنوان کتاب معتبر نزد شیعه و سنیّ!) نشان می‌دهد که ایشان دو فرزند خود عبدالله و امام کاظم علیه السلام را هم به یاریش فرستادند. (حلقه ۳ انسان ۲۵۰ساله، ۱۳۶۹)

این در حالیست که نه تنها کتاب مقاتل الطالبیین منبعی زیدی و غیرقابل اعتماد در چنین مساله‌ی حساسی بوده، بلکه حتی به گزارش  خود این منبع هم امام صادق علیه السلام از ناکامی قیام محمد بن عبد الله بن الحسن خبر داده و آن را «فتنه» خواندند! (ص۱۸۶، ۲۰۷، ۲۲۰ طبع اعلمی) نویسنده به راحتی روایات منابع شیعی را فدای این نقل ضعیف کرده،‌ در حالیکه بر اساس روایات فراوانی که در کتب اصیل شیعه، همچون کافی و بصائر الدرجات، موجود است، سادات حسنی آشکارا در تقابل با اهل بیت علیهم السلام و منحرف بوده اند.

برای نمونه مرحوم کلینی در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل کرده که آنان با وجود اینکه از مقام والای علمی امام علیه السلام اطلاع داشتند، اما برای حسد و  دنیا پرستی انکار می کردند.(کافی ۱/۲۴۰) حتی در روایت دیگری بیان شده که محمد بن عبد الله میخواست به اجبار از امام علیه السلام بیعت بگیرد و ایشان را محبوس کرد.(کافی ۱/۳۶۲)