2-آبان-1402, 18:42
(آخرین تغییر در ارسال: 3-آبان-1402, 07:52 توسط محمد خداپرست.)
اصولیین در جمع بین نهی از روزه روز عاشوراء و امر به آن توجیهات متفاوتی ارائه داده‌اند، استاد قائینی در بیان وجه جمع بیان زیر را ارائه فرمودند:
بنابر اینکه مستفاد از ادلّه کراهت روزه روز عاشورا باشد، متعلق این کراهت، روزه عاشوراء به همراه قصد روزه عاشوراء است یعنی قصد مکلف در کراهت دخالت دارد. و اگر کسی که آن روز را روزه می‌گیرد، قصد دیگری دارد مثل اینکه چون همه سال را روزه می‌گیرد، امروز را هم روزه می‌گیرد عمل او منهی عنه نیست.
علت اینکه از روزه عاشوراء به قصد روزه عاشوراء نهی شده است؛ دو چیز می‌تواند باشد:
یکی چون این همان کاری است که بنی امیة لعنهم الله انجام میدادند و ائمه با نهی از روزه عاشوراء خواسته‌اند مکلفین را از انجام عمل بنی امیه نهی کنند و اینکه کاری که از آن همان چیزی برداشت می‌شود که بنی امیه انجام میدادند را انجام ندهید.
و دیگری از این جهت است که بنی امیه این روز را روزه می‌گرفتند از این جهت که روز عاشوراء است و این روز را عید می‌گرفتند و اموری را در فضلیت این روز جعل کردند تا افراد روزه عاشوراء را به قصد اینکه روز عاشوراء است روزه بگیرند. ائمه علیهم السلام با نهی از روزه در حقیقت می‌فرمایند این فضیلتها همه دروغ است و روزه عاشوراء خصوصیتی نسبت به سایر ایام ندارد مثلا مثل عید غدیر و دحو الارض و ... نیست و اینکه نسبت به این روز این تذکر را ذکر کرده‌اند با توجه به فضای جامعه آن روز است که بر اثر فضاسازی‌های صورت گرفته تصور شده بود روزه این روز به این عنوان، فضیلت خاصی دارد.
پس کسی که روزه عاشوراء را به قصد اینکه روز عاشوراء است، روزه بگیرد روزه او باطل است؛ چون
این روز به این عنوان امر ندارد و عمل او تشریع است و همین برای مفسده در عمل و حرمت آن
کافی است هر چند ممکن است علاوه بر آن هم به جهت دیگری و در ذات آن عمل به این قصد
مفسده وجود داشته باشد.
این بیان موافق با ظاهر ادله‌ای است که در مورد روزۀ روز عاشورا وارد شده‌است، و بلکه همه فقهاء هم این را قبول دارند که روزه عاشوراء به این عنوان که روزه عاشوراء است تشریع محرم است اما اینکه فقهاء گفته‌اند روزه عاشوراء مکروه است از این جهت است فهم آنها از نهی این نبوده است و بعد در راستای توجیه نهی در عین مشروعیت و صحت به کمتر بودن ثواب و ... حمل کرده‌اند.
پس طبق بیان ما روزه عاشوراء اگر به عنوان روزه عاشوراء نباشد صحیح است و اگر به این عنوان باشد صحیح نیست چون روزه این روز به این عنوان امر ندارد.
خارج اصول استاد قائنی، ج ۲۰، ۱/۸/۱۴۰۲.
