12-بهمن-1393, 13:12
تناسبات حکم و موضوع سبب الغاء خصوصیت
آنچه سبب الغاء خصوصیت عرفی می شود تناسبات حکم و موضوع است؛ بنابر این الغاء خصوصیت در موارد تعبدی محض امکان ندارد و تنها در احکام فطری و احکامی صورت می پذیرد که عرف ارتکازاتی نسبت به آن احکام داشته باشد. برای اینکه چگونگی دخالت تناسبات حکم و موضوع در الغاء خصوصیت مشخص شود، در مثال زیر دقت شود:
در مورد مزني بها موضوع حرمت در روايات باب «امراة» است نه انثي، و «امرأه» در مقابل «رجل» است كه شامل غير بالغ نميگردد. ولي همان گونه كه مرحوم آقاي خويي هم فرمودهاند بعيد نيست، بتوان الغاء خصوصيت كرد زيرا اگر حرمت به مناط عقوبت باشد بايد در مورد زناي به صغيره شديد تر برخورد شود و لذا در بحث «افضاء» براي صغيره حرمت ابد جعل شده كه براي كبيره نيست. و اگر به مناط حصول قرب و اتصال خاص باشد، باز فرقي بين كبيره و صغيره نيست و عرف خصوصيت بلوغ را الغاء ميكند. نتيجه اينكه زناي به غير بالغه موجب نشر حرمت در تمام موارد اربعه (حرمت ازدواج پدر و پسر زانی با مزنی بها و ازدواج زانی با مادر و دختر مزنی بها) ميشود.
همانطور که دیده می شود در این مثال به واسطه تناسبات حکم و موضوع، موضوع حکم توسط عرف تعمیم داده می شود.
به درس های زیر از آیت الله العظمی شبیری زنجانی مراجعه گردد.
نکاح 3 درس 311
صوم 4 درس 475
صوم 2 درس 226
آنچه سبب الغاء خصوصیت عرفی می شود تناسبات حکم و موضوع است؛ بنابر این الغاء خصوصیت در موارد تعبدی محض امکان ندارد و تنها در احکام فطری و احکامی صورت می پذیرد که عرف ارتکازاتی نسبت به آن احکام داشته باشد. برای اینکه چگونگی دخالت تناسبات حکم و موضوع در الغاء خصوصیت مشخص شود، در مثال زیر دقت شود:
در مورد مزني بها موضوع حرمت در روايات باب «امراة» است نه انثي، و «امرأه» در مقابل «رجل» است كه شامل غير بالغ نميگردد. ولي همان گونه كه مرحوم آقاي خويي هم فرمودهاند بعيد نيست، بتوان الغاء خصوصيت كرد زيرا اگر حرمت به مناط عقوبت باشد بايد در مورد زناي به صغيره شديد تر برخورد شود و لذا در بحث «افضاء» براي صغيره حرمت ابد جعل شده كه براي كبيره نيست. و اگر به مناط حصول قرب و اتصال خاص باشد، باز فرقي بين كبيره و صغيره نيست و عرف خصوصيت بلوغ را الغاء ميكند. نتيجه اينكه زناي به غير بالغه موجب نشر حرمت در تمام موارد اربعه (حرمت ازدواج پدر و پسر زانی با مزنی بها و ازدواج زانی با مادر و دختر مزنی بها) ميشود.
همانطور که دیده می شود در این مثال به واسطه تناسبات حکم و موضوع، موضوع حکم توسط عرف تعمیم داده می شود.
به درس های زیر از آیت الله العظمی شبیری زنجانی مراجعه گردد.
نکاح 3 درس 311
صوم 4 درس 475
صوم 2 درس 226