18-بهمن-1395, 16:42
(16-بهمن-1395, 17:37)احسنی نوشته: با سلام خدمت برادر بزرگوار
برای بنده وجه استظهار شما از کلام شیخ انصاری روشن نشد. مطابق نقل شما، شیخ انصاری امر به دوری از ضرر دنیوی محتمل و احتیاط در آن را ارشادی دانسته است و این نمی تواند ارتباطی به امر به دوری از ضرر مقطوع دنیوی داشته باشد.
ثانیا مطابق تصریح بسیاری از علما مانند مرحوم آخوند، دفع ضرر مقطوع دنیوی اگر ضرر های بزرگی مانند کشته شدن یا قطع عضو نباشد، واجب نیست فضلا عن المحتمل. مطابق این بیان، امر به دوری از ضرر محتمل دنیوی تنها امری ارشادی است و مولویت ندارد.
با عرض سلام و خسته نباشید
شیخ انصاری طبق متن مذکور فرموده اند «لأن المفروض كونه للإرشاد فيكون المقصود منه التخويف عن لحوق غير العقاب من المضار المحتملة فاجتناب هذه الشبهة لا يصير واجبا شرعيا بمعنى ترتب العقاب على ارتكابه» یعنی «زیرا مفروض این است که این امر برای ارشاد است پس مقصود از آن تخویف است پس اجتناب از آن واجب شرعی به معنای ترتب عقاب بر آن نیست» لذا اگر محتمل، ضرری دنیوی بود، نهی تکلیفی به آن تعلق نگرفته بلکه ارشادی است و ترک آن عقابی ندارد.
بله اشکالی در مطلب وجود دارد و آن عدم توجه به کلمات دیگر شیخ انصاری است زیرا ایشان در رسائل (ج2 ص124و125) می گویند: «لکن الانصاف الزام العقل بدفع الضرر المشکوک فیه کالحکم بدفع الضرر المتیقن، کما یعلم بالوجدان عند وجود مائع محتمل السمیه إذا فرض تساوی الاحتمالین من جمیع الوجوه» و در ادامه در صفحه 126 می گویند: و لو فرض حصول الظن بالضرر الدنیوی فلا محیص عن التزام حرمته» که از این کلمات فهمیده می شود ایشان شک و ظن و قطع به ضرر دنیوی را برای حکم عقل به وجوب ترک کافی دانسته اند (البته در صفحه 125 می گویند اگر شارع مصلحت اهمی را ببیند مانند مسأله حدود و قصاص، می تواند اقدام به ضرر را جایز کند و این نشانگر عدم اباحه شرعی در غیر این موارد است).
