6-اسفند-1396, 10:23
[quote pid='4440' dateline='1518937497']
پاسخ به دوست عزیز
[/quote]
در مورد بحث وجدانی و ارتکازی ، مرحوم آخوند در این جا وجدانی را در مقابل برهانی به کار می برد و این یکی از اصطلاحات وجدانی است مثلا وقتی میگویند فلان مطلب وجدانی است یا برهانی این وجدانی در مقابل برهانی به این معناست که در خود می یابیم اما قابلیت ارائه برهان ندارد و مادر صدد این هستیم که این را رد کنیم و به نظر ما این گونه نیست که امری وجدانی به این معنا باشد بلکه ظهورات قابلیت اقامه برهان را دارد . چون ظهورا ت حاصل از عقل خود اندیش انسان است که به آن ارتکاز گفته میشود ومبتنی بر یک منطق است و با ارائه آن منطق اگر کسی مدعی ظهور است باید بر اساس منطق عقل خود اندیش برایش منطقی ارایه کند .
اما در مورد آن نقضی که در مورد قرمز آورده شد این اختلاف ناشی از ارتکاز نیست بلکه به خاطر آن است که عموما الفاظی که در بین عقلا استفاده میشود وضعشان تعینی است و محدوده اش دقیقا مشخص نیست و در اموری که نزدیک به این حدود میشوند در آن اجمال پدید می اید و قابل برطرف شدن نیست چون قاعده مشخصی برای وضعشان نداشته اند
اما این که گفتیم باید ملاکات ومناطات ارائه دهیم -تا مجمل از اجمالش در بیاید یا بتوانیم اثبات اجمال کنیم- به این معنی نیست که قاعده کلیه ارائه شود وطبق آن جلو بریم بلکه ممکن است یک نفرادعای اجمال کند اما فردی دیگر که ادعای ظهور دارد بتواند باارائه برهان برای ظهور خودش و اثبات این که منطق عقل خود اندیش اقتضای تبادر دارد در این جا ظهور رو اثبات کند
همچنین ما مخالف با آن چه که مرحوم استاد عبد الکریم حائری میفرمودند نیستیم اگر چه این بحث رو در ظهورات نگفتند در هر صورت به نظر ما صحیح ترین روش استفاده از قواعد اصولی همین است که اول انسان به ارتکازش مراجعه کند اصل تبادر را کشف کند و بعد با استفاده از قواعدی که حکایت از آن منطق خود اندیش دارد ظهورش را بتواند تحلیل کند
اما بحث وضع همانطور که ادبا و علماء فن گفته اند برای وضع یک کلمه ادنی مناسبتی کفایت میکنه بنابراین برهان بردار نیست که چرا کلمه قرمز وضع شده برای فلان معنا اما آن چه شما گفتید کشف موضوع له است نه آن چه ما میگوییم که برهان برای یک وضع لفظی صورت گرفته شما میخواهید کشف بکنید آن را نه به این نحو که ارتکاز ما یک منطقی رو دارد برای موضوع له فلان کلمه برای فلان معنا و شما بر اون اساس بروید و آن را کشف کنید
پاسخ به دوست عزیز
[/quote]
در مورد بحث وجدانی و ارتکازی ، مرحوم آخوند در این جا وجدانی را در مقابل برهانی به کار می برد و این یکی از اصطلاحات وجدانی است مثلا وقتی میگویند فلان مطلب وجدانی است یا برهانی این وجدانی در مقابل برهانی به این معناست که در خود می یابیم اما قابلیت ارائه برهان ندارد و مادر صدد این هستیم که این را رد کنیم و به نظر ما این گونه نیست که امری وجدانی به این معنا باشد بلکه ظهورات قابلیت اقامه برهان را دارد . چون ظهورا ت حاصل از عقل خود اندیش انسان است که به آن ارتکاز گفته میشود ومبتنی بر یک منطق است و با ارائه آن منطق اگر کسی مدعی ظهور است باید بر اساس منطق عقل خود اندیش برایش منطقی ارایه کند .
اما در مورد آن نقضی که در مورد قرمز آورده شد این اختلاف ناشی از ارتکاز نیست بلکه به خاطر آن است که عموما الفاظی که در بین عقلا استفاده میشود وضعشان تعینی است و محدوده اش دقیقا مشخص نیست و در اموری که نزدیک به این حدود میشوند در آن اجمال پدید می اید و قابل برطرف شدن نیست چون قاعده مشخصی برای وضعشان نداشته اند
اما این که گفتیم باید ملاکات ومناطات ارائه دهیم -تا مجمل از اجمالش در بیاید یا بتوانیم اثبات اجمال کنیم- به این معنی نیست که قاعده کلیه ارائه شود وطبق آن جلو بریم بلکه ممکن است یک نفرادعای اجمال کند اما فردی دیگر که ادعای ظهور دارد بتواند باارائه برهان برای ظهور خودش و اثبات این که منطق عقل خود اندیش اقتضای تبادر دارد در این جا ظهور رو اثبات کند
همچنین ما مخالف با آن چه که مرحوم استاد عبد الکریم حائری میفرمودند نیستیم اگر چه این بحث رو در ظهورات نگفتند در هر صورت به نظر ما صحیح ترین روش استفاده از قواعد اصولی همین است که اول انسان به ارتکازش مراجعه کند اصل تبادر را کشف کند و بعد با استفاده از قواعدی که حکایت از آن منطق خود اندیش دارد ظهورش را بتواند تحلیل کند
اما بحث وضع همانطور که ادبا و علماء فن گفته اند برای وضع یک کلمه ادنی مناسبتی کفایت میکنه بنابراین برهان بردار نیست که چرا کلمه قرمز وضع شده برای فلان معنا اما آن چه شما گفتید کشف موضوع له است نه آن چه ما میگوییم که برهان برای یک وضع لفظی صورت گرفته شما میخواهید کشف بکنید آن را نه به این نحو که ارتکاز ما یک منطقی رو دارد برای موضوع له فلان کلمه برای فلان معنا و شما بر اون اساس بروید و آن را کشف کنید
