چند سوال مربوط به درس دیروز:
1: اینکه استاد لاحرج را امتنانی گرفتند دلیل واضحی ندارد ظاهرا،
امتنان میتواند حکمت جعل باشد ولی چون در خطاب اخذ نشده
به هیچ وجه موضوع نیست. این را اقای صدر هم در لاضرر قبول دارند.
2: اگر بپذیریم، باز چرا لاحرج را مثل لاضرر تفسیر میکنند ونه مثل
رفع ما لایعلمون؟ در لاضرر فرموده اند که امتنان بر شخص لازم
است نه اینکه خلاف امتنان بر دیگران نباشد چون قید امتی در
ان نیست، بلکه باید برای هر شخصی امتنانی باشد، بسیار خب
در لاحرج ایه که میفرماید ما جعل علیکم فی الدین من حرج ملة
ابیکم ابراهیم، خب این ملة ابیکم کار هم عن امتی رفع ما لایعلمون
را میکند دیگر.
پ.ن : توجه کنید که اقای صدر هم که اصل این کلام از ایشان است دیگر
این تفصیل بین حدیث رفع و لاضرر را نداده اند
3: اینکه اگر بقاء زوجیت حرجی باشد زوجیت برداشته میشود،
أولا: این لازم می اید ضرر به شوهر.( البته استاد فرمودند
اگر اضرار باشد را حدیث نمیگیرد،منتها همیشه این ضرر هست
ومثال عرفی پیدا نمیشود که ضرر صادق نشود)
لایقال :که لاضرر تعارض داخلی دارد و با لا حرج نمیجنگد
فانه یقال: بله ولی اینکه اصل مرده زنده نمیشود مبناءا درست
نیست بلکه اصل مختص ولاضرر در طرف زوجه، معارض است
با لاضرر در طرف زوج ولذا لاحرج در طرف زوجه هم جاری نخواهد شد.
ثانیا: چنانکه زنا برای این زوجه حرام است جداشدن از زوج هم
بی اذن او حرام است، اگر شما قبول دارید که لاحرج محرمات را
برمیدارد اگر مشکل این زن شهوت اوست،لاحرجی که توانست
محرمات را بردارد چه فرقی هست که زوجیت شرعی را بردارد
ویا حرمت زنا را بردارد. واگر مشکل او نفقه است در اینجا فرقی
میان زوج و سائر مردم نیست، چرا زوج جور حرج او را بکشد و
طلاق از دست او گرفته شود؟ خب حرج او را بقیه مردم رفع کنند
وبه او پول ونفقه بدهند. بعبارة اخری حرج در صورت نفقه از مجموع
ولایت بر طلاق و إعطاء نفقه از طرف دیگران لازم می اید، وهر یک
از این دو اگر باشند حرجی نخواهد بود.
ثالثا: شارع لاضرر ولاحرج را در باب طلاق الغاء کرده روایت شخص
عنّین که میفرماید انما هو بلاء‌فلتصبر ویا روایت مفقود
که دارد فلتصبر اللهم الا ما خرج بالنص.
1: اینکه استاد لاحرج را امتنانی گرفتند دلیل واضحی ندارد ظاهرا،
امتنان میتواند حکمت جعل باشد ولی چون در خطاب اخذ نشده
به هیچ وجه موضوع نیست. این را اقای صدر هم در لاضرر قبول دارند.
2: اگر بپذیریم، باز چرا لاحرج را مثل لاضرر تفسیر میکنند ونه مثل
رفع ما لایعلمون؟ در لاضرر فرموده اند که امتنان بر شخص لازم
است نه اینکه خلاف امتنان بر دیگران نباشد چون قید امتی در
ان نیست، بلکه باید برای هر شخصی امتنانی باشد، بسیار خب
در لاحرج ایه که میفرماید ما جعل علیکم فی الدین من حرج ملة
ابیکم ابراهیم، خب این ملة ابیکم کار هم عن امتی رفع ما لایعلمون
را میکند دیگر.
پ.ن : توجه کنید که اقای صدر هم که اصل این کلام از ایشان است دیگر
این تفصیل بین حدیث رفع و لاضرر را نداده اند
3: اینکه اگر بقاء زوجیت حرجی باشد زوجیت برداشته میشود،
أولا: این لازم می اید ضرر به شوهر.( البته استاد فرمودند
اگر اضرار باشد را حدیث نمیگیرد،منتها همیشه این ضرر هست
ومثال عرفی پیدا نمیشود که ضرر صادق نشود)
لایقال :که لاضرر تعارض داخلی دارد و با لا حرج نمیجنگد
فانه یقال: بله ولی اینکه اصل مرده زنده نمیشود مبناءا درست
نیست بلکه اصل مختص ولاضرر در طرف زوجه، معارض است
با لاضرر در طرف زوج ولذا لاحرج در طرف زوجه هم جاری نخواهد شد.
ثانیا: چنانکه زنا برای این زوجه حرام است جداشدن از زوج هم
بی اذن او حرام است، اگر شما قبول دارید که لاحرج محرمات را
برمیدارد اگر مشکل این زن شهوت اوست،لاحرجی که توانست
محرمات را بردارد چه فرقی هست که زوجیت شرعی را بردارد
ویا حرمت زنا را بردارد. واگر مشکل او نفقه است در اینجا فرقی
میان زوج و سائر مردم نیست، چرا زوج جور حرج او را بکشد و
طلاق از دست او گرفته شود؟ خب حرج او را بقیه مردم رفع کنند
وبه او پول ونفقه بدهند. بعبارة اخری حرج در صورت نفقه از مجموع
ولایت بر طلاق و إعطاء نفقه از طرف دیگران لازم می اید، وهر یک
از این دو اگر باشند حرجی نخواهد بود.
ثالثا: شارع لاضرر ولاحرج را در باب طلاق الغاء کرده روایت شخص
عنّین که میفرماید انما هو بلاء‌فلتصبر ویا روایت مفقود
که دارد فلتصبر اللهم الا ما خرج بالنص.
