حکم ظاهری عقل

[مسعود عطار منش]

بله حکم عقل به معنای اینکه الآن بگوید این کار قبیح است قطعا منتفی است ولی لازم نیست مساله را اینگونه تصور کنیم.ببینید عقل یک حکم کلی دارد به قبح ظلم یعنی میگوید هر آنچه ظلم است ولو من ظلم بودنش را نفهمم و حتی جهل مرکب داشته باشم و خیال کنم عدل است، در عین حال قبیح است با این نگاه میتوان براحتی تصور کرد که عقل شک کند که حکم کلی اش به قبح ظلم بر این مصداق منطبق میشود یا نه چون تطبیق قبح بر مصادیق ظلم قهری است ولو مدرک التفات به تطبیق نداشته باشد یا شاک باشد.
شبیه این مطلب در قصه رستم و سهراب است که رستم فرزندش را دوست داشت اگر چه به دلیل خطای در تطبیق سهراب را دشمن خود انگاشت ولی محبت او به فرزندش تطبیق قهری دارد و این شخص در واقع محبوب اوست ولو او خطای در تطبیق کند و او بکشد.
البته شاید این مثال بیشتر مبعد باشد.