سؤال: مالک توتهای درختان پارکها کیست؟

[مخبریان]

فصل بهار و درختان سرشار از توت رسیده در کوچه و خیابان و پارکهای قم این سؤال را در ذهن ایجاد می کند که آیا کسانی که به راحتی از درختان توت جمع می کنند و می خورند، مرتکب حرام می شوند یا نه؟ در این راستا چند سؤال مطرح است:

1. مالک این توتها کیست؟ آیا شهرداری است یا مردم؟ یا بدون مالک است؟ یا ....؟
1.1 اگر مالک شهرداری است، شهرداری که با پول مردم این درخت را ایجاد کرده است، آیا می تواند از دسترسی مردم جلوگیری کند؟
اگر مردم مشاعا مالک هستند، آیا قابل تصور است که کسی بتواند از این توتها استفاده کند؟ اگر یک نفر از مالیان دهندگان اعلام عمومی کند که راضی نیست کسی از این توتها بخورد، آیا کسی می تواند دست به توتها بزند؟
و اگر بدون مالک است، آیا مردم حق حیازت دارند؟

2. آیا خوردن توتهای ریخته شده روی زمین حکم خوردن توتهایی را دارد که فرد از درخت می چیند؟

3. اگر شک کنیم که آیا نهال این درخت را شهرداری کاشته است یا یکی از مردم، اصل اولی چیست؟

4. سؤال مشابهی مطرح است: گلهای پارکهای شهر متعلق به کیست؟ آیا حق چیدن داریم؟

[محمدخادمی]

اگردولت رامالک ندانیم دولت وشهرداری مالک نیستند ومجهول المالک است که مجهول المالک هم به نص روایت مال فقیراست وباید ازفقیراجازه گرفت .لذااصل بیع درختان درهنگامی که شهرداری آنهاراازبایع خریده برای کاشتن فضولی است .

[رضا]

اگر بگوییم که دولت در تصرفاتش بر اموالی که در اختیار دارد مأذون از طرف ولی فقیه است و حاکم شرع این اموال را در اختیار آنها قرار داده دیگر حکم مجهول المالک را نخواهد داشت بلکه شاید از انفال باشد که اجازه تصرف در آن با ولی فقیه است و ظاهر حال و اینکه مسوولین شهردای که مأذون از طرف حاکم شرع برای تصرف در آن هستند از تصرف در این میوه ها ممانعت نمی کنند این است که اباحه تصرف برای عموم دارد. البته میزان این اباحه را عرفی که شهرداری بر آن تکیه کرده تعیین می کند اگر خودش بیان مشخصی صادر نکند.