امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
از روایتگری، تا باورمندی
#5
شواهدی بر عدم اعتقاد راوی به مفاد روایتش
ممکن است از عبارت شیخ صدوق در مقدمه ی فقیه برداشت شود که در نظر ایشان، مصنفین جوامع حدیثی، التزامی به نقل خصوص اخباری که معتبر می دانسته اند نداشته اند:
وَ لَمْ أَقْصِدْ فِيهِ قَصْد الْمُصَنِّفِينَ فِي‏ إِيرَادِ جَمِيعِ‏ مَا رَوَوْهُ بَلْ قَصَدْتُ إِلَى إِيرَادِ مَا أُفْتِي بِهِ وَ أَحْكُمُ بِصِحَّتِهِ‏ وَ أَعْتَقِدُ فِيهِ أَنَّهُ حُجَّةٌ فِيمَا بَيْنِي وَ بَيْنَ رَبِّي‏
در عده ی شیخ طوسی نیز در دو موضع، صریحا بیان شده که راویانی که اخبار جبر و ... را روایت کرده اند معلوم نیست که به مفاد آن ها اعتقاد داشته باشند:
فإن قيل: كيف تعملون بهذه الأخبار، و نحن نعلم أن رواتها أكثرهم كما رووها رووا أيضا أخبار الجبر ، و التشبيه ، و غير ذلك من الغلو ، و التناسخ  و غير ذلك من المناكير، فكيف يجوز الاعتماد على ما يرويه أمثال هؤلاء؟ قيل لهم: ليس كل الثقات نقل حديث الجبر و التشبيه و غير ذلك مما ذكر في السؤال، و لو صح أنه نقله لم يدل على أنه كان معتقدا لما تضمنه الخبر، و لا يمتنع أن يكون، إنما رواه ليعلم أنه لم يشذ عنه شي‏ء من الروايات، لا لأنه يعتقد ذلك.
...و أما المجبرة و المشبهة فأقل ما في ذلك أنا لا نعلم أنهم مجبرة و لا مشبهة، و أكثر ما معنا أنهم كانوا يروون ما يتضمن الجبر و التشبيه، و ليس روايتهم لها دليلا على أنهم كانوا معتقدين لصحتها، بل بينا الوجه في روايتهم، أو أنه غير الاعتقاد لمتضمنها...
البته این دو شاهد، این که راویان، تنها روایاتی که به صدور آن ها باور داشته اند را نقل می کرده اند نفی نمی کند. ممکن است سائر مصنفین (در کلام شیخ صدوق) و راویان روایات جبر و ... (در کلام شیخ طوسی) نیز تنها روایاتی که از نظر صدور معتبر می دانسته اند روایت می کرده اند اما به جهات دیگر (دلالت، جهت صدور، تعارض) نظر نداشته و به مفاد آنها فتوی نمی داده اند (در روایات فقهی) و اعتقاد نداشته اند (در روایات اعتقادی)...
پاسخ


پیام‌های این موضوع
RE: از روایتگری، تا باورمندی - توسط محمود رفاهی فرد - 23-آذر-1400, 12:30

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان