تفسیری جدید از حدیث لا تعاد

[عرفان عزیزی]

عده ی کثیری از فقهاء جزئیت یک واجب را مقوم واجب می دانند و معتقدند طبق قاعده اگر مکلف یک جزء واجب را اتیان نکرده باشد باید عمل را دوباره اعاده کند مگر اینکه خود شارع اعاده را لازم نداند مثل حدیث لا تعاد که طبق آن مثلا تشهد که واجب است اگر سهوا اتیان نشود نماز نیازمند اعاده نیست.
به نظر ما جزئیت یک عمل برای مرکب اعتباری صرفا دال بر وجوب اتیان آن است اما اجزاء یک ماهیت اعتباری را می توان به واجبی که موجب اعاده می شود و واجبی که موجب اعاده نمی شود تقسیم کرد به عبارت دیگر صرف بیان وجوب یک جزء‌ ˛ دلیل بر مقوم بودن آن جزء  برای ماهیت نیست و نزد عرف باید بیان زائدی برای ایجاب اعاده نسبت به ترک یک جزء وجود داشته باشد. در نگاه قبل حدیث لا تعاد این طور معنا می شود که قاعده ی اولیه ی این است که اگر یک جز‌ء واجب هم اتیان نشود ولو سهوا باید اعاده صورت بگیرد اما شارع تفضل کرده و فقط نسبت به رکوع و سجود و طهور و قبله و وقت اعاده را با شروطی لازم دانسته است اما طبق تفسیر دوم معنای حدیث این است که قاعده ی اولیه بر این است که اگر شارع بیانی پیرامون اعاده ی نماز نداشت حکم به اعاده نمی شد بلکه صرفا اجزاء نماز را بیان کرده بود اما در خصوص این پنج مورد حکم به اعاده فرموده و ما کشف می کنیم این ۵مورد مقوم ماهیت هستند نه صرف جزء‌الواجب.