25-خرداد-1401, 09:14
یکی از شرایط صحت دعوی این است که ادعای مدعی لنفسه باشد و ادعای للغیر مسموع نیست. از این کبری ادعای ولی و وکیل و وصی و قیم استثناء شده است که البته در حدود سماع دعوای آنها نیز اختلاف وجود دارد. آیا اجازه قسم دادن مدعی علیه را دارند؟ آیا می‌توانند قسم مردوده از مدعی علیه را ادا کنند؟ و ...
در هر حال در کلمات علماء این موارد به عنوان استثنای از آن قاعده مطرح شده و برای توجیه آن برخی مثل صاحب جواهر به اطلاق ادله ولایت تمسک کرده‌اند و برخی مثل مرحوم آقای خویی برای خود آنها حق ادعا قائلند و ...
از نظر حضرت استاد این موارد هیچ کدام استثنای از آن قاعده نیستند و دعوای وکیل و ولی و وصی و قیم چون بر اساس حق تصرفی است که خود آنها در مال دارند دعوای لنفسه است. عین همین مطلب در مثل ادعای مرتهن و معیر نیز وجود دارد. لذا نه به اطلاق ادله ولایت نیاز است و نه به اطلاق ادله دعوی تا اثبات کند این افراد حق دعوا دارند.
یکی از نتایج این مطلب این است که ادعای آنها چون بر اساس حق تصرف خودشان است ادعایی مستقل از ادعای خود مالک است و لذا اثبات یا اسقاط آن موجب اثبات و اسقاط حق مالک نخواهد بود.
