احکام شرعی در نظر مشهور به وضعی و تکلیفی تقسیم می‌شوند. همچنین در نظر مشهور احکام تکلیفی به ۵ دسته تقسیم می‌شوند؛ اما در نظر استاد تقسیمات احکام به شکل زیر است:
![[عکس: %D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%...%D9%85.jpg]](https://s26.picofile.com/file/8458257800/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85.jpg)
احکام وضعی مورد جعل و اعتبار شارع هستند.
به نظر مشهور در ترخیص واقعی، مولا انشاء ترخیص می‌کند و می‌گوید که شما در فعل و ترک مرخص هستید یا فعل و ترک بر شما مباح است؛ اما به نظر ما انشاء داشتن مولا در احکام ترخیصی ثابت نیست و ترخیص یک حکم انتزاعی است که آن از عدم طلب و نبود حکم تکلیفی انتزاع می‌کنیم. طلب در نظر ما چهار قسم است: طلب وجوبی، طلب ندبی، طلب کراهتی و طلب تحریمی. اگر مولا نسبت به فعلی یکی از چهار طلب را نداشته باشد، گفته می‌شود که مولا ترخیص داده است یا گفته می‌شود که فعل مباح است. پس در نظر ما ترخیص واقعی از عدم الطلب انتزاع می‌شود.
همچنین حکم ظاهری در هر حالی به یکی از دو شکل ترخیص در مخالفت یا ایجاب احتیاط است.
جزئیت، شرطیت و مانعیت که توسط دیگران به عنوان یکی از اقسام احکام وضعی شمرده می‌شود، حکم وضعی نیستند، بلکه احکام انتزاعی هستند.
احکام وضعی مورد جعل و اعتبار شارع هستند.
به نظر مشهور در ترخیص واقعی، مولا انشاء ترخیص می‌کند و می‌گوید که شما در فعل و ترک مرخص هستید یا فعل و ترک بر شما مباح است؛ اما به نظر ما انشاء داشتن مولا در احکام ترخیصی ثابت نیست و ترخیص یک حکم انتزاعی است که آن از عدم طلب و نبود حکم تکلیفی انتزاع می‌کنیم. طلب در نظر ما چهار قسم است: طلب وجوبی، طلب ندبی، طلب کراهتی و طلب تحریمی. اگر مولا نسبت به فعلی یکی از چهار طلب را نداشته باشد، گفته می‌شود که مولا ترخیص داده است یا گفته می‌شود که فعل مباح است. پس در نظر ما ترخیص واقعی از عدم الطلب انتزاع می‌شود.
همچنین حکم ظاهری در هر حالی به یکی از دو شکل ترخیص در مخالفت یا ایجاب احتیاط است.
جزئیت، شرطیت و مانعیت که توسط دیگران به عنوان یکی از اقسام احکام وضعی شمرده می‌شود، حکم وضعی نیستند، بلکه احکام انتزاعی هستند.
برگرفته از دروس خارج اصول فقه استاد سید محمود مددی، مباحث قطع، جلسات متعدد از جمله جلسهٔ ۶۸، ۱۷ دی ۱۴۰۱.
