اعتبار سنجی قطع قطاع

[Salsabil]

بسم الله الرحمن الرحیم

در بحث قطع قطاع برخی اصولیان قائل به عدم حجیت آن هستند، در مقابل مشهور که فرقی بین قطع قطاع و غیر آن قائل نیستند و چنین قطعی را نیز حجت می‌دانند.

به نظر می‌رسد باید در قطع قطاع تفصیل داد، به این صورت که در مورد تنجز و استحقاق عقوبت، میان قطع قطاع و غیر قطاع فرقی نیست؛ مثلا وقتی قطاع  قطع پیدا کرد که فلان حکم، حکم خداست و مخالفتش مخالفت با حکم خدا است، در این جا مخالفت کردن آن هتک مولی می‌شود ، که قبیح است و ما در تجری که خلاف واقع است، مخالفت را هتک دانستیم اینجا کمتر از تجری نیست.

اما در مورد معذوریت مثلا کسی از راه غیر متعارفی (=قطاع) قطع پیدا کرد که فلان عمل واجب نیست، اما اتفاقا در واقع واجب بود در این صورت معذور نیست _ البته قدر متیقن از عدم معذوریت صورتی است که به قطاع بودن خود التفات داشته باشد و بداند قطاع است_؛ زیرا چنین شخصی متوجه بود که از راه غیر متعارف قطع پیدا می‌کند لذا می‌توانست احتیاط کند. و اگر مولا چنین شخصی را عقاب کنند، عقلاء مذمت نمی‌کنند.

جلسه 91 اصول فقه، سه شنبه 18 بهمن 1401

[مخبریان]

فرد قطاع گاهی خودش را قطاع نمی‌داند. 

اگر هم متوجه باشد که قطاع است، نمی‌تواند تشخیص دهد که کدام قطعش از سبب نوعی قطع بوده و کدام قطعش از سبب شخصی قطع است. 

از این حیث قطاع، مانند آدم وسواسی است که گاهی خودش را عادی و دیگران را کثیف می‌داند و اگر هم وسواسی بودن خود را بپذیرد، بسیاری از موارد را خارج از وسواس می‌داند.

مخصوصاً که قطع حالت نفسانی است و به این راحتی نمی‌تواند وسواسی یا قطاع دیگران را در شرایط خودش قرار دهد تا از آنها بپرسد که آیا قطع دارید یا ندارید.

با این توصیف، قطاع چطور می‌تواند بین قطع‌هایش به مؤمن‌ها تفصیل دهد (قطع‌های مؤمن‌ نوعی را تبعیت کند و قطع‌های مؤمن شخصی را رها نماید)؟