کاربرد تواتر اجمالی، فقط برای حل صدور روایت نیست تا اینکه بگوییم اگر روایت صحیح السند هم باشد ما نیازی به تواتر اجمالی نداریم؛ چون تواتر در بحث تعارض هم منشأ اثر است. در تعارض، بحثی به نام ممیز حجت از لا حجت داریم. مثلا مخالفت تباینی با کتاب، ممیز حجت از لا حجت است و مخالف بالعموم و الخصوص، مرجح است.
در تواتر هم اگر روایات متواتری داشته باشیم که استناد آنها به سنت قطعی بشود، اگر روایتی با آنها مخالفت تباینی پیدا کند، لا حجت می شود و این مهم است. پس کاربرد تواتر فقط برای صدور نیست. مثلا روایات تحریف قرآن به نقیصه، مخالف تباینی با قرآن - و إنا له لحافظون – و لا حجت است و حتی کار به تعارض و مرجحات باب تعارض هم نمی کشد. این کاربرد تواتر، مورد نظر صاحب جواهر هم هست چرا که وقتی روایات عدم انفعال را ذکر می کنیم، مورد به مورد آنها را جواب می دهیم اما در پایان می گوییم حتی اگر سند این روایات درست بود و جواب های ما هم تمام نبود، این روایات مخالفت تباینی با ادله انفعال آب با ملاقات با نجس دارند و از حجیت ساقط می شوند.
تفاوت تواتر اجمالی با مذاق در این است که چون مذاق برداشت عرفی از چند روایت است بنابراین لازم نیست که به حد اطمینان به صدور برسد و همینکه این چند روایت حجت باشند، کافی است برخلاف تواتر اجمالی که باید اطمینان به صدور حاصل شود و وجود چند روایت که حجت باشد کافی نیست.
همچنین تواتر اجمالی، قدر مشترک چندین دلیل است برخلاف مذاق که برداشت عرفی مجموع ادله است.
(درس خارج فقه جلسه 86 1402/2/11)
در تواتر هم اگر روایات متواتری داشته باشیم که استناد آنها به سنت قطعی بشود، اگر روایتی با آنها مخالفت تباینی پیدا کند، لا حجت می شود و این مهم است. پس کاربرد تواتر فقط برای صدور نیست. مثلا روایات تحریف قرآن به نقیصه، مخالف تباینی با قرآن - و إنا له لحافظون – و لا حجت است و حتی کار به تعارض و مرجحات باب تعارض هم نمی کشد. این کاربرد تواتر، مورد نظر صاحب جواهر هم هست چرا که وقتی روایات عدم انفعال را ذکر می کنیم، مورد به مورد آنها را جواب می دهیم اما در پایان می گوییم حتی اگر سند این روایات درست بود و جواب های ما هم تمام نبود، این روایات مخالفت تباینی با ادله انفعال آب با ملاقات با نجس دارند و از حجیت ساقط می شوند.
تفاوت تواتر اجمالی با مذاق در این است که چون مذاق برداشت عرفی از چند روایت است بنابراین لازم نیست که به حد اطمینان به صدور برسد و همینکه این چند روایت حجت باشند، کافی است برخلاف تواتر اجمالی که باید اطمینان به صدور حاصل شود و وجود چند روایت که حجت باشد کافی نیست.
همچنین تواتر اجمالی، قدر مشترک چندین دلیل است برخلاف مذاق که برداشت عرفی مجموع ادله است.
(درس خارج فقه جلسه 86 1402/2/11)
