(28-ارديبهشت-1393, 17:37)روشنائی نوشته: علاوه بر اینکه از دفاتر هم سؤال شده است و جوابهای متفاوتی تحویل داده اند.
همین اختلاف در پاسخ نشانه ای است که شاغل بودن یا نبودن دلیل اصلی برای شهریه گرفتن یا نگرفتن نیست.
این مساله بستگی به نکات و شرایطی دارد که مرجع تقلید تشخیص می دهد آیا طلاب مورد مصرف وجوهات هستند یا خیر.
اینجا چند سوال مطرح می کنم که پاسخ به آنها می تواند در تعیین و تحدید دقیق مصادیق کمک کند (البته معتقدم با توجه به سوالات زیر و مخصوصا سوال 6 چنین کاری لازم نیست)
1- آیا سهمین را می توان در جای یکدیگر مصرف نمود یا خیر؟
2- چقدر از شهریه از خمس و چقدر از زکات یا صدقات و چقدر از دارایی ها یا درآمدهای دیگر است؟
3- آیا صرف شاغل بودن معیار است یا درآمد داشتن منظور است؟ (به تعبیر دیگر، اشکال شاغل بودن، اشتغال غیر درسی یا غیر حوزوی است و یا اینکه منبع درآمد داشتن است؟)
4- آیا میزان درآمد در این بحث مطرح است؟ (مثلا گاهی اوقات مبلغ مشخص می کنند)
5- آیا تعداد خانوار، وضعیت مسکن و مخارج و شان هر فرد در این بحث دخیل است یا خیر؟
6- وقتی شهریه به عنوان نوعی بورسیه و کمک هزینه زندگی به طلاب داده می شود، آیا لازم است تک تک افراد دارای شرایط تام اخذ آن باشند و یا اینکه وقتی مصرف کلی این هزینه جهت دریافت بازده معقول از سیستم باشد، می توان به طور یکسان شهریه داد؟ (مثلا برای اینکه در 30 سال بعد 5 مجتهدعالی داشته باشیم لازم است از الان سالی 100 نفر را جذب کنیم و پرورش دهیم تا به نتیجه مطلوب برسیم)
7- آیا با توجه به وضعیت عمومی جامعه و شرایط متغیر مالی مردم، واقعا می شود تشخیص داد که یک نفر به 50 هزار تومان شهریه این مرجع احتیاج دارد یا اینکه باید نصف بگیرد؟ (ممکن است یک ماه نیاز داشته باشد و یک ماه مصرف نشود)
8- آیا کسی که هیچ شغلی ندارد ولی به تالیف کتاب می پردازد و درآمدی بیش از حقوق ماهیانه دولتی دارد هم شامل این مورد است؟
9- کسی که ارثیه فراوانی به او رسیده و کاملا تامین است چطور؟
10- کسی که به عنوان روحانی معتمد مراجعات مردمی دارد و از ثلث وجوهات مستغنی شده است چطور؟
و ده ها مورد دیگر...
11- آنچه به صورت قطعی از اشتراط عدم اشتغال به نظر می رسد جهت خارج کردن کسانی است که اشتغالی دولتی یا غیر دولتی و تمام وقت دارند که حقوقی میگیرند که اصلا نیازی به شهریه ندارند و به تعبیر بعضی، جهت تبرک شهریه را می گیرند. ( آیا به راستی تمام آنچه در بالا آمد در این اشتراط مد نظر قرار گرفته است؟)
12- اگر کسی گاهی اشتغالی دارد و گاهی ندارد، وضعیت او چگونه است؟
*با توجه به همه این مطالب، و اینکه شما در لیست هستید، اگر شک کردید که آیا مانع شاغل بودن برای شما پیش آمده است یا خیر می توانید اصل عدم مانع را جاری کنید.
اللهم الا اینکه بفرمایید در هر دریافت باید احراز شرط شود و عدم اشتغال شرط است نه اینکه اشتغال، مانع باشد.
کوتاه سخن آنکه:
يا أيها الذين آمنوا لا تسألوا عن أشياء إن تبد لكم تسؤكم
و این بحث ادامه دارد...
