مرحوم صاحب جواهر در بحث اینکه ملاک مساحت در کر 3 در 3 در 3 وجب است که نظر قمیین مانند ابن بابویه و شیخ صدوق است یا اینکه 3.5 در 3.5 در 3.5 وجب است که نظر مشهور است، ایشان قائل به این شده اند که چون بین این دو مطلق و مقید هستند، باید به ملاک 3.5 اخذ شود.
استاد اشکال کردند که در اینجا مطلق و مقید نیستند بلکه اقل و اکثر ارتباطی است که اگر کسی قائل به احتیاط شد باید احتیاط کند و اگر کسی برائت از اکثر جاری کرد، اخذ به اقل می کند و در 3.5 وجب احتیاط مستحب است.
اگر شما بگویید که شما قبلا در اصول در بحث تصویر واجب تخییری، در تسبیحات بین 1و3 قائل به واجب تخییری شدید ولی در اینجا هم که مانند همان جا است چرا قائل به اخذ به اقل و احتیاط مستحب در اکثر می شوید.
جواب می دهیم که این دو با هم فرق می کنند چون در آنجا ظهور ادله در وجوب تخییری بود ولی چون برخی می گفتند که واجب تخییری معقول نیست ما در آنجا گفتیم که معقول است به این صورت که مولی بگوید: یک تسبیح واجب است ولی اگر خواست در این مقدار توقف نکند، باید سه تسبیح بگوید و دو تسبیح کافی نیست. در حالی که در اینجا اصلا ظهور ادله در تخییر نیست، بلکه از باب اینکه قدر متیقن هر دو دلیل استثناء کر از ادله انفعال است ما نمی دانیم که آیا با مقدار اقل، کر حاصل می شود یا اینکه باید به مقدار اکثر باشد تا مقدار کر باشد و چون اقل و اکثر ارتباطی است و ما احتیاط را واجب نمدانیم با حصول اقل کر حاصل می شود و به اقل اخذ می کنیم و در اکثر احتیاط مستحب می کنیم، بنابراین بین دو مساله فرق است.(درس خارج فقه، جلسه 103، تاریخ 9 خرداد 1402)
استاد اشکال کردند که در اینجا مطلق و مقید نیستند بلکه اقل و اکثر ارتباطی است که اگر کسی قائل به احتیاط شد باید احتیاط کند و اگر کسی برائت از اکثر جاری کرد، اخذ به اقل می کند و در 3.5 وجب احتیاط مستحب است.
اگر شما بگویید که شما قبلا در اصول در بحث تصویر واجب تخییری، در تسبیحات بین 1و3 قائل به واجب تخییری شدید ولی در اینجا هم که مانند همان جا است چرا قائل به اخذ به اقل و احتیاط مستحب در اکثر می شوید.
جواب می دهیم که این دو با هم فرق می کنند چون در آنجا ظهور ادله در وجوب تخییری بود ولی چون برخی می گفتند که واجب تخییری معقول نیست ما در آنجا گفتیم که معقول است به این صورت که مولی بگوید: یک تسبیح واجب است ولی اگر خواست در این مقدار توقف نکند، باید سه تسبیح بگوید و دو تسبیح کافی نیست. در حالی که در اینجا اصلا ظهور ادله در تخییر نیست، بلکه از باب اینکه قدر متیقن هر دو دلیل استثناء کر از ادله انفعال است ما نمی دانیم که آیا با مقدار اقل، کر حاصل می شود یا اینکه باید به مقدار اکثر باشد تا مقدار کر باشد و چون اقل و اکثر ارتباطی است و ما احتیاط را واجب نمدانیم با حصول اقل کر حاصل می شود و به اقل اخذ می کنیم و در اکثر احتیاط مستحب می کنیم، بنابراین بین دو مساله فرق است.(درس خارج فقه، جلسه 103، تاریخ 9 خرداد 1402)
