فسخ در نکاح

[محمد جواد ادهمی]

فسخ در عقود به معنای اینستکه امکان دارد من این عقد را بعد از اینکه انجام شد، باطل کنم. این فسخ به سه شرط محقق می شود: اول آنکه خیار فسخ وجود داشته باشد ولو از طرف واحد، و دوم اینکه یکی از طرفین معامله برای خود شرط فسخ قرار دهد که در اینصورت او می تواند بدون رضایت طرف دیگر بعد از عقد معامله را باطل کند و نیازی به صیغه برای ابطال ندارد، و سوم اینکه با رضایت طرفین بتوان معامله را باطل کرد که از آن تعبیر به تقایل می کنیم.
در نکاح اما این مساله وجود ندارد یعنی اصلا امکان ندارد کسی برای خود شرط فسخ جعل کند؛ آیت الله خویی فرموده است این مساله به این دلیل نیست که روایت «المومنون عند شروطهم» نقصان دارد بلکه بخاطر اینست که نکاح این قابلیت را ندارد. لذا در این مساله یا باید با طلاق آن نکاح را بر هم زنیم که امکان دارد به رضایت طرفین هم نباشد، و یا شارع مقدس حکم به انفساخ کند که می توان ارتداد را مورد این مساله دانست، نه اینکه من شرط کنم بعد از عقد بتوانم معامله را باطل کنم یا اینکه اگر چنین اتفاقی رخ نداد، من عقد را باطل کنم. لذا ایشان (محقق خویی اعلی الله مقامه) اشتراط توکیل زن برای طلاق خود را نیز قبول ندارد (البته مطلب به طور مفصل تر در جواهر بیان شده و استاد معظم نیز بیشتر از این توضیحی ندادند).

[خیشه]

اولا این بحث رو مرحوم شیخ ردر مکاسب ج ۵ بحث خیار شرط دارد. نیاز به بعد مسافت نداشت. ثانیا نتیجه گرفته شد که نقصان در المومنون....نیست مشکل در عقد است. نتیجه این نمیشود که اشتراط توکیل صحیح نیست. آیا اعطای سلطنت و تفویض حق به غیر اشکال دارد؟ اصل این است که چنین اختیاری دارد مگر دلیل خاصی باشد.