3-ارديبهشت-1403, 07:43
کتابهای لغت با سبکهای مختلف نوشته شده است. بعضی از کتابهای لغت را میگویند کتاب لغت قافیه. مثل صحاح جوهری که برای یافتن معنای کلمه باید اخر کلمه را لحاظ کرد. بیشترین کتاب لغت هم به این سبک است. مثل صحاح جوهری یا تاج العروس یا قاموس. هدف از تالیف چنین کتابهایی هم این است اگر کسی که شاعر است و میخواهد یک قصیده بگوید که آخرش لام باشد صد یا هزار کلمه ای که آخرش لام است باید داشته باشد. با المنجد نمیتواند پیدا کند ولی با صحاح راحت پیدا میکند. به چنین کتابهایی کتاب قافیه گفته میشود.
یک نوع کتابهایی هستند که ترتیب این طوری دارند مثل کتاب ابن فارس. یک کتاب اساسی دارد به نام مقاییس و یک کتاب دیگری هم دارد به مجمل اللغه که معمولا نامی از کتاب مجمل اللغه برده نمیشود. در این کتاب سبکش این جوری است که مثلا یک کلمه را میخواهید پیدا کنید اول اون کلمه دو حرفی بعد سه حرفی و بعد چهار حرفی و بعد پنج حرفی. مثلا کلمه مدَّ را میخواهد پیدا کنید باید در این کتاب اول برویم سراع میم. بعد دو حرفیها. بعد از میم هم نون است و بعد هم واو است بعد هم هاء و یاء بعد الف ... تا برسد به دال. مثلا نصر اگر بخواهیم پیدا کنیم باید اول نون و بعد از نون واو و بعد از واو هاء است .... الف.....تا برسیم به صاد. مقاییس اللغه کتاب خیلی معتبری نیست بر خلاف بعضی که میگویند بهترین کتاب لغت است. علتش این است که ابن فارس یک مدت در همدان و یک مدت در زنجان و یک مدت در میانه و یک مدت در شهر ری بوده و یک مدت در شهر اصفهان بوده. کسی که لغت مینویسد و در میان عجم ها جستجو میکند فایده ندارد بلکه باید در میان عرب جستجو کرد. لذا این جور کتابهایی مثل مجمل اللغه و مقاییس اصلا اعتبار ندارد. البته ایشان یک اجتهادی هم در لغت کرده.
یک سری کتابها هم هست که بر اساس مورد معنا میکند. لسان العرب را که آقای شهیدی (حاشیه مکاسب) میگوید بهترین کتاب لغت، کتاب لسان العرب است. این هم اشتباه است. اول اینکه اقای شهیدی این را توجه نکرده که ابن منظور شیعه است و شواهد بسیار زیادی بر شیعه بودنش هست. ولی ابن منظور در این کتاب 18 جلدی به این بزرگی اصلا یک کلمه حرف از خودش ندارد. این فقط جمع آوری چند کتاب است و چند کتاب را کنار هم گذاشته و حرف آنها را منعکس کرده و شده لسان العرب. اصلا این معروف است که میگوید ما من کتاب الا و قد اختصره ابن منظور سوی اللغه. ابن منظور هر کتابی میدید خلاصه میکرد. فقط یک کتاب را خلاصه نکرده و آن هم لسان العرب است.
درس خارج اصول ، ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
جلسه 76
یک نوع کتابهایی هستند که ترتیب این طوری دارند مثل کتاب ابن فارس. یک کتاب اساسی دارد به نام مقاییس و یک کتاب دیگری هم دارد به مجمل اللغه که معمولا نامی از کتاب مجمل اللغه برده نمیشود. در این کتاب سبکش این جوری است که مثلا یک کلمه را میخواهید پیدا کنید اول اون کلمه دو حرفی بعد سه حرفی و بعد چهار حرفی و بعد پنج حرفی. مثلا کلمه مدَّ را میخواهد پیدا کنید باید در این کتاب اول برویم سراع میم. بعد دو حرفیها. بعد از میم هم نون است و بعد هم واو است بعد هم هاء و یاء بعد الف ... تا برسد به دال. مثلا نصر اگر بخواهیم پیدا کنیم باید اول نون و بعد از نون واو و بعد از واو هاء است .... الف.....تا برسیم به صاد. مقاییس اللغه کتاب خیلی معتبری نیست بر خلاف بعضی که میگویند بهترین کتاب لغت است. علتش این است که ابن فارس یک مدت در همدان و یک مدت در زنجان و یک مدت در میانه و یک مدت در شهر ری بوده و یک مدت در شهر اصفهان بوده. کسی که لغت مینویسد و در میان عجم ها جستجو میکند فایده ندارد بلکه باید در میان عرب جستجو کرد. لذا این جور کتابهایی مثل مجمل اللغه و مقاییس اصلا اعتبار ندارد. البته ایشان یک اجتهادی هم در لغت کرده.
یک سری کتابها هم هست که بر اساس مورد معنا میکند. لسان العرب را که آقای شهیدی (حاشیه مکاسب) میگوید بهترین کتاب لغت، کتاب لسان العرب است. این هم اشتباه است. اول اینکه اقای شهیدی این را توجه نکرده که ابن منظور شیعه است و شواهد بسیار زیادی بر شیعه بودنش هست. ولی ابن منظور در این کتاب 18 جلدی به این بزرگی اصلا یک کلمه حرف از خودش ندارد. این فقط جمع آوری چند کتاب است و چند کتاب را کنار هم گذاشته و حرف آنها را منعکس کرده و شده لسان العرب. اصلا این معروف است که میگوید ما من کتاب الا و قد اختصره ابن منظور سوی اللغه. ابن منظور هر کتابی میدید خلاصه میکرد. فقط یک کتاب را خلاصه نکرده و آن هم لسان العرب است.
درس خارج اصول ، ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
جلسه 76
