عدم جریان قواعد باب تزاحم در واجبات ارتباطیه

[خیشه]

آیا در اجزاء و شرایط واجبات ارتباطیهتزاحم معنا دارد یا ندارد. مرحوم خویی میفرماید: در واجبات ارتباطیه تزاحم معنا ندارد. انچه در واجبات ارتباطیه است تعارض یا تساقط است. ایشان در علم اصول به مشهور نسبت داده که مشهور میگویند که این هم باب تزاحم است. شما اگر دوران امر بود بین قرائت و رکوع. رکوع اهم است. رکوع را انجام دهیدو قرائت را ترک کنید. همین جور است. مشهور همین را میگویند که در اجزای واجب ارتباطی اگر قدرت بر جمع همه را ندارید الاهم فالاهم. مرحوم آقای خویی فرموده نه این قواعد باب تزاحم در اینجا جاری نیست. تزاحم در جایی است که دو تکلیف دارید و قدرت هم واحده است. هر تکلیفی میگوید قدرت را صرف من بکن. تزاحم است. داعویت این با داعویت او تزاحم دارد در مقام امتثال. باب تزاحم که میگویند به خاطر این است و در واجبات ارتباطی ما یک تکلیف بیشتر نداریم. یک نماز بیشتر واجب نیست تزاحم معنا ندارد ما باشیم و قاعده اولیه سقوط. ما قدرت بر همه اجزا و شرایط نداریم پس تکلیف ساقط است چون تکلیف به غیر مقدور است. و لکن در خصوص نماز دلیل خاص داریم الصلاة لا تسقط بحال. آدم مسلمان نمیشود نماز نداشته باشد. الصلاة عماد الدین.هم روایات مستحاضه بود لاتترک علی حال. هم این روایاتی که میخوانیم. میگوید قدرت ندارد مستلقی است حالت احتضار است میگوید نماز بخوان. پس معلوم میشود که ساقط نمیشود  این مطلب یقینی است.  پس یقین داریم یک تکلیفی داریم. آن تکلیف چیست؟ گفته است ادله اجزای و شرایط این جا است که تعارض میکنند. ان روایتی که میگوید قیام اذا قوی فلیقم میگوید قیام واجب است. اون یکی میگوید که فاسجد و ارکع و اسجد میگوید رکوع و سجده واجب است علم داریم یکی از اینها کذب است. نمیشود هر دو در حق ما. یک تکلیف بیشتر نیست. مجموعش که قدرت نداریم. ان یک تکلیف هر کدام میگویند من هستم.یکی از اینها دروغ است. اینها مجموع را که نمیتوانند ثابت کنند. ان باقی را ثابت میکنند. علم به کذب احدهما داریم. بین ادله اجزا و شرایط تعارض محقق میشود بعد میرویم سراغ ادله اجزا و شرایط را نگاه میکنیم ببینیم یکی اظهر و یکی ظاهر مقدم میداریم و دیگر نوبت به قواعد باب تزاحم نمیرسد.
درس خارج فقه. 5 اردیبهشت ماه 1403