انواع اجماع و چگونگی ارتباط آنها باهم

[hamed fazeli114]

با سلام.انواع اجماع و چگونگی ارتباط با انهارا می خواستم

[رضا اسکندری]

سلام
اجماع اگر چه به معنای اتفاق همه علماء بر نظر واحد در مساله ای خاص است اما در نزد شیعه به هر اتفاقی که بتوان از آن نظر معصوم علیه السلام را کشف کرد اجماع اطلاق می شود.
کسی در این مساله شک ندارد که اگر قول معصوم علیه السلام با دلیل قطعی یا ظنی معتبر کشف شود حجت است و کسی هم منکر این نیست که ممکن است گاهی از اتفاق عده ای از علماء نظر معصوم علیه السلام کشف شود.
آنچه در اجماع مهم و محل بحث است ارائه بیانی است که بتوان با آن ملازمه دائمی بین اتفاق عده ای از علماء و قول معصوم علیه السلام را کشف کرد تا به این وسیله اجماع نیز یکی از ادله محسوب شود.
هم چنانکه برخی از علماء بحث را صغروی مطرح کرده اند و در مورد اتفاق و اجماعی که کاشف از رای معصوم است بحث کرده اند.
به همین دلیل راه های متعددی برای اثبات تلازم بین اجماع و نظر معصوم علیه السلام بیان شده است از جمله:
1. اجماع دخولی
2. اجماع بنابر قاعده لطف
4. اعتبار اجماع بر اساس روایات (مطابق این بیان اجماع دلیل ظنی معتبر بر کشف از قول معصوم علیه السلام یا حکم واقعی است)
3. اجماع بر اساس حدس
که راه سوم خود منشعب به بیانات مختلفی در حدود 10 بیان است.
1. از جمله بیان مرحوم آیت الله صدر
2. بیان حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی
3. کشف اجماع از اتفاق و مشهورات اهل سنت
4. بیان مرحوم آیت الله خویی
و ...

قسمت دوم سوال شما برای بنده روشن نشد. منظور از چگونگی ارتباط با آنها یعنی چه؟

[دلیل]

دو بحث در اجماع مطرح است که ظاهرا بحث اول ناظر به قسمت اول سوال و بحث دوم ناظر به قسمت دوم سوال شما می باشد
بحث اول: طریق کشف قول معصوم از اجماع می باشد که طرقی مطرح شده است عمده متاخرین طریق حدس را مطرح می کنند و حضرت آیت الله زنجانی طریق تقریر را بر می گزیند عمده تفاوت این دو طریق در این است که در طریق حدس ملاک حجیت، حدس قطعی یا اطمینانی قول معصوم است ولو در مرای و مسمع امام معصوم نباشد اما در طریق تقریر ملاک حجیت، تقریر امام است لذا باید در مرای و مسمع امام باشد و امام منعی از ردع نداشته باشند و نقش اجماع این است که در مرای و مسمع بودن امام را ثابت کند و همچنین در طریق حدس ممکن است بگوییم در جایی که اجماع مدرکی است یا محتمل المدرکیه است نتوان از اجماع قول امام را حدس زد اما در طریق تقریر مدرکی بودن یا نبودن هیچ تاثیری ندارد مهم این است که ثابت شود در مرای و مسمع امام بوده و امام سکوت فرمودند
بحث دوم: طریق احراز اتصال اجماع به زمان معصوم است از راه هایی می شود احراز اتصال کرد یکی اینکه از خود روایات استفاده شود که اصحاب امام چنین نظری داشته اند و دو اینکه از اجماع فقهای متقدم اتصال را کشف کنیم البته شرط احراز اتصال در این صورت این است که مساله عام البلوی باشد که به طور طبیعی اگر معصوم نظرشان مخالف بود بیان می شد و به فقهای متقدم می رسید و اجماع بر یک نظر حاصل نمی شد. که حضرت آیت الله زنجانی می فرمایند معمولا در اجماع مدرکی اتصال به زمان معصوم احراز نمیشود و الا در فرض احراز اتصال، مدرکی بودن مانع حجیت نیست.