تاثیر فلسفه و کلام بر علم اصول

[مهاجر]

برادر مهاجر
آیا مثلاً اگر می گوییم نهی دلالت بر حرمت دارد، یک قاعده نمی سازیم که هر جا با یک نهی برخورد کردیم آن عبارت را بر اساس همین قاعده تفسیر کنیم؟ در واقع قسمتی از روش های استخراج احکام متکفل تفسیر متون هستند. اگر شما نتوانید متنی که با شما بیش از هزار سال فاصله ی زمانی دارد را متوجه شوید چگونه می توانید از آن احکام دین را استنباط کنید؟

اما ناظر به قسمت دوم نوشته ی تان که فکر می کنم هر دو مورد یکی باشند؛ نباید فراموش کرد که یک بحث تفسیر متون دینی است که از اقتضائیات ظاهر الفاظ و قرائن آن بحث می کند، و بحث دیگر محتوایی است که در این غالب ریخته می شود و این دو عرصه یکی نیستند
. مسلم است که همان طور که فهم بحث های فلسفی نیاز به این علم دارد، فهم بحث های شیمی هم نیاز به علم شیمی دارد و بعید می دانم شما بگویید برای فهم متون دینی نیاز به شیمی یا مثلاً فیزیک یا ریاضی یا... داریم.

تفسیر قرآن اولا و بالذات در علم تفسیر و کتب تفسیر انجام می شود و تفسیر روایات که کتب مخصوص به خود را دارد مثل شرح اصول کافی ملا صالح مازندرانی و معلوم است که اینها کتب اصولی نیستند بله ممکن است در علم تفسیر هم از برخی از قواعد اصولی مثل دلالت امر بر وجوب استفاده شود.
البته در علم اصول بحث می شود که آیا تفاسیر ارائه شده که از ظواهر الفاظ به دست می آیند حجت هستند یا نه؟
نکته بعد اینکه آنچه که مهم است این است که به هر حال برای فهم محتوا نیاز به مباحث عقلی و فلسفی است و اگر این متون به عرف ساذج ارائه شود معنای آن را نمی فهمند و همین یعنی اینکه فهم دین نیاز به فلسفه دارد و همین کفایت می کند.
نکته آخر اینکه مباحث فلسفی دخالت مستقیم در شکل گیری اعتقادات انسان دارد و در بسیار از مباحث اخلاقی و اصولی هم دخالت دارد و لذا بدون کمک گرفتن از آن اعتقادات کاملی برای انسان شکل نمی گیرد و در سائر مباحث هم دچار مشکل می شود و دین هم متکفل تصحیح اعتقادات و اخلاق و اعمال ما است و این چه ربطی به مباحث شیمی و فیزیک دارد که در متون روایی ما اشاره کمی به آن شده است. البته اگر آیه یا روایتی باشد که فهم آن نیاز به مباحث فیزیک یا شیمی هم داشته باشد بدون اطلاع از آن مباحث آن آیه یا روایت فهمیده نمی شود. مثلا شما بدون اطلاع از مباحث فیزیک چطور آیه رواسی ان تمید بکم را می فهمید و پی به محتوای کلام شارع می برید. پس معلوم شد ما برای فهم کامل مراد شارع به خصوص در عرصه اعتقادات نیاز به مباحث فلسفی داریم و البته برای فهم برخی از کلمات شارع ممکن است نیاز به مباحث فیزیک یا شیمی... هم داشته باشیم.