مباحثه، تالار علمی فقاهت
مستندات روایی ملکیت محیی نسبت به زمین موات بالاصاله - نسخه قابل چاپ

+- مباحثه، تالار علمی فقاهت (http://mobahathah.ir)
+-- انجمن: بخش فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=5)
+--- انجمن: مباحثات دروس خارج فقه (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+---- انجمن: فقه استاد شهیدی (http://mobahathah.ir/forumdisplay.php?fid=14)
+---- موضوع: مستندات روایی ملکیت محیی نسبت به زمین موات بالاصاله (/showthread.php?tid=1745)



مستندات روایی ملکیت محیی نسبت به زمین موات بالاصاله - هادی اسکندری - 26-دي-1398

مستندات روایی ملکیت محیی نسبت به زمین موات بالاصاله
 
رأی مشهور فقهاء این است که محیی به واسطه ی احیاء مالک زمین موات می گردد؛ برخی از مستندات روایی این قول بدین شرح است:

1. صحیحه محمد بن مسلم: عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ أَيُّمَا قَوْمٍ أَحْيَوْا شَيْئاً مِنَ الْأَرْضِ وَ عَمَرُوهَا فَهُمْ أَحَقُّ بِهَا وَ هِيَ لَهُمْ.[1]
تعبیر «و هی لهم» دلالت بر ملکیت محیی دارد؛ و مراد معصوم از «احق بها» را روشن می کند.

2. صحیحه فضلاء: عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ زُرَارَةَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ أَبُو بَصِيرٍ وَ فُضَيْلٌ وَ بُكَيْرٌ وَ حُمْرَانُ وَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَحْيَا أَرْضاً مَوَاتاً فَهِيَ لَهُ.[2]

3-موثقه سکونی: عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ غَرَسَ شَجَراً أَوْ حَفَرَ وَادِياً بَدْءاً لَمْ يَسْبِقْهُ إِلَيْهِ أَحَدٌ وَ أَحْيَا أَرْضاً مَيْتَةً فَهِيَ لَهُ قَضَاءً مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ص.[3]

4-صحیحه عبدالله بن سنان: وَ رَوَى الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سُئِلَ وَ أَنَا حَاضِرٌ عَنْ رَجُلٍ أَحْيَا أَرْضاً مَوَاتاً فَكَرَى فِيهَا نَهَراً وَ بَنَى بُيُوتاً وَ غَرَسَ نَخْلًا وَ شَجَراً فَقَالَ هِيَ لَهُ وَ لَهُ أَجْرُ بُيُوتِهَا وَ عَلَيْهِ فِيهَا الْعُشْرُ فِيمَا سَقَتِ السَّمَاءُ أَوْ سَيْلُ وَادٍ أَوْ عَيْنٌ وَ عَلَيْهِ فِيمَا سَقَتِ الدَّوَالِي وَ الْغَرْبُ نِصْفُ الْعُشْرِ[4].

مخالفین مشهور با استناد به روایاتی چون صحیحه ابی خالد کابلی[5]و صحیحه سلیمان بن خالد[6] صحیحه عمر بن یزید[7] روایت مسمع بن عبدالملک[8] برآنند که تعبیر «وهی لهم» در این روایات، دلالت بر اولویت دارد و نه ملکیت.
 


[1] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج5، ص279.
[2] تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج7، ص152.
[3] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج5، ص280.
[4] من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج3، ص241.
[5] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج5، ص279.
[6] تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج7، ص147.
[7] تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج4، ص145.
[8] تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج4، ص144.