حل مشکل نماز جمعه های شیعه در شهر های ایران با توجه به شرطیت فرسخ بین دو نماز جمعه

[سید رضا حسنی]

مستفاد از روایات این است که در فاصله ی کمتر از یک فرسخ نباید دو نماز جمعه بر گزار شوند. اگر متقارن با هم بزگراز شوند هردو باطل است و اگر یکی متقدم و دیگری متاخر برگزار شود متاخر باطل است. مشکله این است که در خیلی از شهر ها دو نماز جمعه برگزار می شود؛ یکی از اهل  مذهب و یکی هم دیگران برگزار می کنند. معمولش این است که نماز جمعه اهل مذهب طولانی تر است و متاخر است و این وضعیت را دشوار تر می کند. این در ایران بسیار محل ابتلاء است. اهل سنت که شرط تباعد را لازم نمی دانند مشکلی ندارد. ما که شرط می دانیم چه باید کنیم؟  از سه طریق می توان مسئله را حل کرد:
1.راه اول: مبنای محقق خویی (عدم صحت نماز آنان به خاطر عدم ایمان) ظاهر روایت محمد بن مسلم این است که دو نماز بنابراین اینکه هر دو صحیح باشد باید فاصله باشد و حال آنکه نماز اهل سنت صحیح نیست.  البته ما این مبنا را قبول نداریم چرا که نماز آن ها صحت ظاهری دارد. اهل بیت نیز توصیه به شرکت در نماز های آنان می کردند.
2.راه دوم: عدم صحت نماز آنان به دلیل عدم نصب

ما گفتیم که ظاهر ادله شرطیت نصب برای اقامه ی نماز جمعه است. لکن عرض شد که در زمان غیبت به دلیل اینکه بعید است با توجه به کثرت روایات نماز جمعه و ترغیب به آن، حکم به بطلان نماز جمعه در عصر غیبت کنیم، گفتیم که این شرط یا در زمان غیبت منتفی شده است و برداشته شده است و یا اینکه امام معصوم علیه السلام نسبت به زمان غیبت اذن عام صادرکرده است.
لکن عرض ما این است که این اذن عام نسبت به نماز اهل سنت ثابت نیست. لذا نماز آنان به دلیل عدم نصب دارای مشکل است و صحیح نیست و انچه در روایات شرطیت فرسخ آمده بود دو نماز جمعه ی صحیح بود.
3.راه سوم: انصراف روایات از نماز جمعه اهل سنت

اگر کسی شرطیت نصب را به صورت کلی منکر شود می گوییم باز هم نماز خواندن نزدیک نماز جمعه ی اهل سنت مشکلی ندارد. زیرا روایات فرسخ انصراف از نماز جمعه ی اهل سنت دارند.  این روایت منصرف به جمعه های شیعه است. این شرطیت برای اهل شیعه است. یعنی این شرطیت برای جمعه ای است که فی حد نفسه صحیح باشد، نه جمعه ی تصحیح شده. نماز اهل سنت فی حد نفسه صحیح نیست بلکه به خاطر مصالحی تصحیح شده است و روایات از این نماز ها انصراف دارد.