برگشت استثناء منقطع به استثناء متصل

[خیشه]

استاد فرمودند استثنا به معنای استدراک است  و استدارک به این صورت است که اگر مطلبی گفته نشود خلاف آن را مخاطب توهم میکند. لذا با استدراک آن توهم را از بین میبرد. در استثنا نیز این گونه است. حال گفته میشود در استثنا منقطع چون از لحاظ لفظی مستثنی داخل در مستثنی منه نیست لذا باید یک اتصالی در ذهنیت مخاطب باشد بعد متکلم آن را با استثنا منقطع از بین میبرد. مثلا در مثال جاء القوم الا حمارهم گفته میشود که توهم این گونه بوده است که چون راه قوم مثلا دور بوده است و همیشه با حمارشان میامدند لذا یک اتصالی بین حمارشان با خودشان بوده است ولی این دفعه این گونه نبوده است لذا اگر این استثنا ذکر نمیشد مخاطب فکر میکرد که این دفعه هم با حمارشان امده اند. 
نکته مبالغه را شاید بتوان به همان ذهنیت و توهم برگرداند.