تسامح در تطبیق

[مسعود عطار منش]

ضابطه کلی اینست که هر چه را متکلم به عرف واگذار کند مرجع در آن عرف است و این بازگشت دارد به مقدمات حکمت به این بیان که غرض متکلم از بیان قانون شرع اینست که مخاطب به آن جامه عمل بپوشاند لذا اگر می بیند مخاطب در تطبیقات به شکل ناخودآگاه تسامحاتی دارد که خود بدان معترف نیست می بایست تذکر دهد و الا به حسب ظهور حالش به این تطبیق تسامحی راضی است پس حکمت قانون گذار اقتضا می‌کند اگر چنانچه از مخاطبش تطبیق عقلی و دقیق می خواهد تذکر دهد و الا غرضش نقض میشود است حال اسمش را بگذارید حکومت یا مجاز . مهم اینست که ظهور حال متکلم و مقصود او را بفهمیم که از مخاطبش میخواهد .
همانطور که در یکی از پستها نوشته آید اصل حقیقت موضوعیت ندارد بلکه ملاک و میزان ظهور است .