4-اسفند-1399, 11:33
بحثی مطرح است در این که متعلق شوق، اراده، علم و ... خارجی است یا ذهنی. استاد بین امور اعتباری و واقعی فرق گذاشته و نسبت به امور اعتباری، تعلق به خارج را می پذیرند. اما نسبت به امور واقعی مانند شوق، معمولا بین متعلق بالذات و متعلق بالعرض فرق می گذارند. اگر به تحلیل های ذهنی نظر نکنیم و وجدان ساذج را در نظر بگیریم، خارجی بودن متعلق شوق به نظر می رسد. ما وقتی کسی را دوست داریم خود او را دوست داریم نه صورت ذهنی او را. اما از سوی دیگر، تعلق شوق به خارج با مشکلاتی همراه است.
1- مثلا گاهی چیزی که در گذشته بوده و الان موجود نیست را دوست داریم. یا چیزی که اساسا هیچ وجودی ندارد را دوست داریم، مثلا رستم را دوست داریم.
2- مثلا در داستان رستم و سهراب، از یک سو، رستم پسرش را دوست دارد و از سوی دیگر، این فردی که مقابلش ایستاده و با او نبرد می کند را دوست ندارد در حالی که در واقع امر، این شخص همان پسر اوست. اگر خب او به پسرش متعلق به وجود خارجی پسرش است خب وجود خارجی پسر که متحد با همینی است که مقابلش ایستاده و او را دوست ندارد.
شاید بتوان این اشکالات را جواب داد و نسبت به مورد اول، اینطور گفت که متعلق حب، نه وجودخارجی و نه صورت ذهنی است بلکه ماهیت شخصیه ای که عالم نفس الامر واقعیت دارد و نسبت به مورد دوم، چنین گفت که این شخص خارجی، از جهتی محبوب رستم است و از جهتی مبغوض و منعی ندارد که موجود واحد، از جهتی محبوب و از جهتی مبغوض باشد چنانکه مثلا دارو را از جهت این که موجب رفع بیماری می شود دوست داریم و از جهت مزه ی بدش دوست نداریم...و لا یخلو هذا کله عن تامل...
شاید بتوان گفت که این بحث اساسا نا به جا است. گویی تصور کرده ایم که یک موجودی هست به نام شوق که به یک چیزی متعلق می شود (به این نحو که ارتباطی واقعی بین شوق و آن متعلق وجود دارد) حالا بحث می کنیم که آن متعلق خارجی است یا ذهنی و مثلا اگر خارجی است چه طور چیزی که نفسانی است به چیزی که خارجی است متعلق می شود. گویی قرار است شوق به متعلقش بچسبد! در حالی که می توان گفت در واقع امر، این طور نیست که در واقع امر، ربطی بین شوق بما هو وصف نفسانی و متعلق شوق وجود دارد. وقتی محبت کسی در دل ما متولد می شود، ما یک تغییری کرده ایم. منِ بی تفاوت نسیت به زید تبدیل شدم به منِ دوستدار زید. واقع چیزی بیشتر از این نیست. این که یک موجودی به نام دوستی داشته باشیم که ربطی بین او و محبوب ما وجود داشته باشد معلوم نیست واقعی باشد....
1- مثلا گاهی چیزی که در گذشته بوده و الان موجود نیست را دوست داریم. یا چیزی که اساسا هیچ وجودی ندارد را دوست داریم، مثلا رستم را دوست داریم.
2- مثلا در داستان رستم و سهراب، از یک سو، رستم پسرش را دوست دارد و از سوی دیگر، این فردی که مقابلش ایستاده و با او نبرد می کند را دوست ندارد در حالی که در واقع امر، این شخص همان پسر اوست. اگر خب او به پسرش متعلق به وجود خارجی پسرش است خب وجود خارجی پسر که متحد با همینی است که مقابلش ایستاده و او را دوست ندارد.
شاید بتوان این اشکالات را جواب داد و نسبت به مورد اول، اینطور گفت که متعلق حب، نه وجودخارجی و نه صورت ذهنی است بلکه ماهیت شخصیه ای که عالم نفس الامر واقعیت دارد و نسبت به مورد دوم، چنین گفت که این شخص خارجی، از جهتی محبوب رستم است و از جهتی مبغوض و منعی ندارد که موجود واحد، از جهتی محبوب و از جهتی مبغوض باشد چنانکه مثلا دارو را از جهت این که موجب رفع بیماری می شود دوست داریم و از جهت مزه ی بدش دوست نداریم...و لا یخلو هذا کله عن تامل...
شاید بتوان گفت که این بحث اساسا نا به جا است. گویی تصور کرده ایم که یک موجودی هست به نام شوق که به یک چیزی متعلق می شود (به این نحو که ارتباطی واقعی بین شوق و آن متعلق وجود دارد) حالا بحث می کنیم که آن متعلق خارجی است یا ذهنی و مثلا اگر خارجی است چه طور چیزی که نفسانی است به چیزی که خارجی است متعلق می شود. گویی قرار است شوق به متعلقش بچسبد! در حالی که می توان گفت در واقع امر، این طور نیست که در واقع امر، ربطی بین شوق بما هو وصف نفسانی و متعلق شوق وجود دارد. وقتی محبت کسی در دل ما متولد می شود، ما یک تغییری کرده ایم. منِ بی تفاوت نسیت به زید تبدیل شدم به منِ دوستدار زید. واقع چیزی بیشتر از این نیست. این که یک موجودی به نام دوستی داشته باشیم که ربطی بین او و محبوب ما وجود داشته باشد معلوم نیست واقعی باشد....
