سؤال: در ادله تنزیل کدام اثر بر منزل بار می شود؟؟؟

[مسعود عطار منش]

توضیح این که تنزیل فعل است و فعل لسان ندارد و نیاز به داعی دارد.

به نظر می رسد این استدلال تام نمی باشد :
زیرا تکلم چه برای افهام تنزیل باشد چه غیر تنزیل یک فعل است ولی این گونه نیست که بگوئیم لسان ندارد و ... پس فعلی که با القاء الفاظ صورت می گیرد با فعلی که بدون القاء الفاظ صورت می گیرد فرق دارد و در تکلم که همراه با القاء الفاظ است ، الفاظ گویای داعی و انگیزۀ فعل بوده و فعل و داعی آن را تبیین می کند ؛ البته باید توجه داشت که عواملی دیگر نیز در تبیین داعی متکلم دخالت دارد مثل فضای صدور و ... .
اما در مورد مساله مطرح شده باید گفت دو صورت متصور است :
1-اگر احتمال بدهیم قرینه ای وجود داشته که داعی تنزیل را تبیین کند و به دست ما نرسیده می توان قائل به اجمال شد .
2-اگر در جایی اطمینان حاصل شد که هیچ قرینه ای فوت نشده است و کلام بهمراه تمام آنچه در فهمش دخیل است به دست ما رسیده است معنای اجمال این است که در نحوۀ تکلم امام علیه السلام مشکلی وجود داشته که علیرغم وصول تمام قرائن باز هم کلام مجمل است و این خلاف حکمت است که متکلمی در افهام مرادش کلام مجملی را بیان کند چون فرض این است که در مقام بیان است که به چه جهت تنزیل می کند و در عین حال بیانش را با کلامی مجمل القاء کرده است و این حکیمانه نیست فلذا در این گونه موارد باید گفت نفس عدم افهام تنزیل در بیش از اظهر الآثار ، دال بر عدم تنزیل است .
توضیح ذلک :
فرض کنید از امام علیه السلام سئوال می شود که فلان کار واجب است یا مستحب و امام علیه السلام که علی الفرض در مقام بیان این است که فلان کار واجب است یا مستحب و از کلامی استفاده می کند که هیچ یک از وجوب و استحباب را افاده نمی کند و اصل مطلوبیت را افاده می کند مثلا می فرماید هذا مطلوب ؛ در این گونه موارد اگر متکلم حکیم باشد کما هو المفروض قطعاً معنا ندارد آنچیزی را که در مقام بیانش بود با بیانی نا مفهوم القاء کند پس نفس عدم افهام وجوب در این گونه موارد دال بر عدم وجوب و استحباب می باشد چرا که تنها استحباب است که با سکوت سازگار است و وجوب بیان زائد می خواهد ؛ اصطلاحا به این گونه دلالت ها دلالتهای سکوتیه گفته می شود که اگر چه ظهور اولی کلام در مطلبی نباشد ولی سکوت متکلم با توجه به مقام بیانی که دارد به کلام ظهور ثانوی می دهد .