وجوب شرعي و عقلي توبه

[مسعود عطار منش]

سيد حكيم ره: وجوب ارشادي
...فيلزم تكثر المعاصي و العقوبات بمجرد ترك التوبة في زمان، و وجوب التوبات الكثيرة الطويلة، و هو مما لا يظن الالتزام به، بل خلاف المقطوع به من الكتاب، و السنة، و مرتكزات المتشرعة،

ایشان به سه نکته وجوب مولوی را قابل التزام نمی دانند که این سه نکته را با اشکالاتش بیان می کنیم :
1-تکثر المعاصی-2-تکثر عقوبات-3-وحوب توبه های کثیره و طویله .
و اما تکثر معاصی امری قابل فهم و قابل التزام است و در نزد عرف هم بین کسی که هتک حرمت می کند و سریع معذرت خواهی می کند و بین کسی که دیر معذرت خواهی می کند فرق است و برایشان قابل فهم است که شارع نسبت به کسی که دیرتر معذرت خواهی می کند بغض بیشتری به خر دهد .
اما تکثر عقوبت صحیح به نظر نمیرسد چون تکالیف ملازمه عقلیه با عقوبت ندارند بلکه صرفا ملازمه عرفیه دارند و با توجه به این که طبق بیان استاد و خود مرحوم حکیم تعدد عقوبت خلاف مرتکز است و از سوی دیگر مبغوضیت این تاخیر برایشان قابل درک است این ملازمه عرفیه در اینجا وجود ندارد فتأمل .
وجوب توبه های کثیر و طویل هم لازم نمی اید چون می تواند بخاطر تاخیرش هر قدر که بوده توبه کند و کافی است از تمام این تاخیرات یک آن پشیمان شود و بازگردد .