8-ارديبهشت-1395, 07:55
مشهور بین علماء وجوب خواندن خطبه بعد از اذان است. و مرحوم شیخ طوسی در خلاف فرموده اند که قبل از اذان خطبه بخواند و موقع اذان نماز را شروع کند و این نظر را به مرحوم سید مرتضی نیز نسبت داده است.
دلیل مرحوم شیخ طوسی اجماع است و همین روایتی که شما فرموده اید.
اما کسانی که خطبه را بعد از اذان لازم میدانند به ادله ای احتجاج کرده اند از جمله به آیه شریفه:
إِذٰا نُودِيَ لِلصَّلٰاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا
در این آیه شریفه وجوب سعی بعد از نداء که همان اذان است ذکر شده است.
دوم روایت محمد بن مسلم است:
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْجُمُعَةِ فَقَالَ بِأَذَانٍ وَ إِقَامَةٍ يَخْرُجُ الْإِمَامُ بَعْدَ الْأَذَانِ فَيَصْعَدُ الْمِنْبَرَ وَ يَخْطُبُ لَا يُصَلِّي النَّاسُ مَا دَامَ الْإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ ثُمَّ يَقْعُدُ الْإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ قَدْرَ مَا يَقْرَأُ قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ ثُمَّ يَقُومُ فَيَفْتَتِحُ خُطْبَتَهُ ثُمَّ يَنْزِلُ فَيُصَلِّي بِالنَّاسِ ثُمَّ يَقْرَأُ بِهِمْ فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى بِالْجُمُعَةِ وَ فِي الثَّانِيَةِ بِالْمُنَافِقِينَ (الکافی جلد 3، صفحه 424)
روایت از نظر سندی صحیح است.
سوم اینکه در روز جمعه دو رکعت نافله بعد از زوال و قبل از نماز جمعه مستحب است. در روایت مذکور است:
الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَقْطِينٍ عَنِ الْعَبْدِ الصَّالِحِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ التَّطَوُّعِ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ قَالَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَتَطَوَّعَ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ فِي غَيْرِ سَفَرٍ صَلَّيْتَ سِتَّ رَكَعَاتٍ ارْتِفَاعَ النَّهَارِ وَ سِتَّ رَكَعَاتٍ قَبْلَ نِصْفِ النَّهَارِ وَ رَكْعَتَيْنِ إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ قَبْلَ الْجُمُعَةِ وَ سِتَّ رَكَعَاتٍ بَعْدَ الْجُمُعَةِ (تهذیب الاحکام، جلد 3، صفحه 11)
از طرف دیگر نماز جمعه بعد از خطبه است. خوب حال اگر کسی خطبه ها را قبل از اذان بخواند نمیتواند که باید بعد از آن نماز جمعه را بخواند دیگر نباید این دو رکعت مستحب باشند.
دلیل چهارم اینکه دو خطبه را بدل از دو رکعت از نماز می دانند و اقتضای بدلیت مساوات است و لذا باید بعد از اذان خطبه را خواند.
روایتی هم که مرحوم شیخ به آن استدلال شده است دلالتی بر این مساله ندارد که در کتب مفصل بحث شده است.
برای جستجو به کتب علما مراجعه کنید و برای شروع (مختلف الشیعة جلد 2، صفحه 214)
غرض این نیست که گفته شود این نظر صحیح است یا اشتباه بلکه غرض این است که روایت و دلیل داریم بر اینکه خطبه ها بعد از اذان باشند.
دلیل مرحوم شیخ طوسی اجماع است و همین روایتی که شما فرموده اید.
اما کسانی که خطبه را بعد از اذان لازم میدانند به ادله ای احتجاج کرده اند از جمله به آیه شریفه:
إِذٰا نُودِيَ لِلصَّلٰاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا
در این آیه شریفه وجوب سعی بعد از نداء که همان اذان است ذکر شده است.
دوم روایت محمد بن مسلم است:
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْجُمُعَةِ فَقَالَ بِأَذَانٍ وَ إِقَامَةٍ يَخْرُجُ الْإِمَامُ بَعْدَ الْأَذَانِ فَيَصْعَدُ الْمِنْبَرَ وَ يَخْطُبُ لَا يُصَلِّي النَّاسُ مَا دَامَ الْإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ ثُمَّ يَقْعُدُ الْإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ قَدْرَ مَا يَقْرَأُ قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ ثُمَّ يَقُومُ فَيَفْتَتِحُ خُطْبَتَهُ ثُمَّ يَنْزِلُ فَيُصَلِّي بِالنَّاسِ ثُمَّ يَقْرَأُ بِهِمْ فِي الرَّكْعَةِ الْأُولَى بِالْجُمُعَةِ وَ فِي الثَّانِيَةِ بِالْمُنَافِقِينَ (الکافی جلد 3، صفحه 424)
روایت از نظر سندی صحیح است.
سوم اینکه در روز جمعه دو رکعت نافله بعد از زوال و قبل از نماز جمعه مستحب است. در روایت مذکور است:
الْحُسَيْنُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَقْطِينٍ عَنِ الْعَبْدِ الصَّالِحِ ع قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ التَّطَوُّعِ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ قَالَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَتَطَوَّعَ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ فِي غَيْرِ سَفَرٍ صَلَّيْتَ سِتَّ رَكَعَاتٍ ارْتِفَاعَ النَّهَارِ وَ سِتَّ رَكَعَاتٍ قَبْلَ نِصْفِ النَّهَارِ وَ رَكْعَتَيْنِ إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ قَبْلَ الْجُمُعَةِ وَ سِتَّ رَكَعَاتٍ بَعْدَ الْجُمُعَةِ (تهذیب الاحکام، جلد 3، صفحه 11)
از طرف دیگر نماز جمعه بعد از خطبه است. خوب حال اگر کسی خطبه ها را قبل از اذان بخواند نمیتواند که باید بعد از آن نماز جمعه را بخواند دیگر نباید این دو رکعت مستحب باشند.
دلیل چهارم اینکه دو خطبه را بدل از دو رکعت از نماز می دانند و اقتضای بدلیت مساوات است و لذا باید بعد از اذان خطبه را خواند.
روایتی هم که مرحوم شیخ به آن استدلال شده است دلالتی بر این مساله ندارد که در کتب مفصل بحث شده است.
برای جستجو به کتب علما مراجعه کنید و برای شروع (مختلف الشیعة جلد 2، صفحه 214)
غرض این نیست که گفته شود این نظر صحیح است یا اشتباه بلکه غرض این است که روایت و دلیل داریم بر اینکه خطبه ها بعد از اذان باشند.