منوط شدن رضایت ولی دم مقتول به وارد شدن جنایتی بر قاتل

[مسعود عطار منش]

در مورد قاتل می گوییم نه تنها قبول چنین امری جایز است بلکه می توان گفت که از باب وجوب نفس واجب است و هر چند که اضرار به نفس حرام است ولی برای حفظ نفس خود مضطر به این فعل حرام است و ما من محرم الا احله الله للمضطر الیه .

طبق این استدلال حتی فرار کردن هم بر قاتل جایز و بلکه واجب می‌گردد، چرا که حفظ نفس واجب است! فکر می‌کنم ابتدا باید اصل مشروعیت چنین خواسته‌ای ثابت گردد، تا پذیرفتن آن جایز یا واجب شود.

ممکن است برای مشروعیت حفظ نفس یا وجوبش به این نکته استدلال شود :
دلیل وجوب حفظ نفس ولو به ضمیمۀ ارتکاز عقلاء و عرف و متشرعه اطلاق داشته و ما دامی که حق شخص دیگری در میان نباشد حفظ نفس جایز بلکه واجب است و آن مقداری که روشن است حفظ نفس لازم بلکه جایز نیست همین است که ولی دم بخواهد قاتل را قصاص کند ولی اگر خود ولی دم بگوید من راضی ام دستش قطع شود ، حفظ نفس توسط قاتل مستلزم زیر پاگذاشتن حق او نمی شود فلذا به همان عموم یا اطلاق تمسک می شود فتدبر.